Pomimo decyzji WHO dotyczących zniesienia globalnych restrykcji związanych z COVID-19, wirus wciąż stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego i trzeba wyraźnie podkreślać, że choroba nadal istnieje i pozostaje śmiertelną – mówią eksperci.
Fot. Adobe Stock / Bruce
- O ile zagrożenie na poziomie globalnym się zmniejszyło, na poziomie indywidualnym jest to problem o poważnych konsekwencjach
- Istnieje potrzeba lepszego i szybszego diagnozowania COVID-19 oraz wdrożenia skutecznego leczenia
- Szczepienia nadal powinny być podstawowym środkiem zaradczym przeciwko COVID-19, dlatego wciąż są konieczne działania edukacyjne skierowane do pacjentów i środowiska medycznego
- W Polsce bagatelizuje się wykonywanie testów, choć testowanie może znacząco odciążyć system ochrony zdrowia
- Nasza czujność znacznie osłabła. Spada zainteresowanie szczepieniami, a lek przeciwko COVID-19 jest nieosiągalny
Raport „Polski pacjent z chorobą COVID-19. Aktualna sytuacja i prognozy na przyszłość” został opracowany przez ekspertów i liderów organizacji pacjentów działających w ramach Sojuszu na rzecz Zwalczania Chorób Zakaźnych Układu Oddechowego „Polska Zdrowo Oddycha”.
W raporcie zaznaczono, że COVID-19 musi pozostać priorytetem w krajowej polityce zdrowotnej, konieczne jest wspieranie inwestycji w zakresie zwiększenia zasobów świadczeniodawców, poprawy jakości opieki zdrowotnej i życia pacjentów oraz dalszego rozwoju innowacyjnych narzędzi diagnostycznych i metod leczenia, które mogą optymalizować ścieżki opieki medycznej.
Dodano, że szczepienia nadal powinny być podstawowym środkiem zaradczym przeciwko COVID-19, dlatego wciąż konieczne są działania edukacyjne skierowane zarówno do pacjentów, jak i środowiska medycznego w tym zakresie.
Eksperci wskazali, że należy wprowadzić określoną ścieżkę diagnostyczno-terapeutyczną pacjenta z COVID-19, której podstawą będzie łatwo dostępne i szybkie testowanie w kierunku SARS-CoV-2, które umożliwi rozpoznanie i zastosowanie wczesnego leczenia przeciwwirusowego. Konieczne jest też wykorzystanie potencjału aptek, w których farmaceuci mogą pomóc w testach na COVID-19 i szczepieniach, a także do edukacji w zakresie COVID-19.
Należy przeciwdziałać dezinformacji związanej z COVID-19 – m.in. poprzez promowanie edukacji zdrowotnej, zwiększanie kompetencji zdrowotnych i dostępu do rzetelnych źródeł informacji.
Eksperci zaznaczyli, że COVID-19 wciąż stanowi zagrożenie. – O ile zagrożenie na poziomie globalnym się zmniejszyło, to jednak na poziomie indywidualnym jest to problem zdrowotny o poważnych konsekwencjach – zaznaczył ks. dr Arkadiusz Nowak, prezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej. – COVID-19 nadal z nami zostaje. A mówimy o chorobie, która do tej pory zabiła blisko 7 mln osób.
W związku z tym eksperci i pacjenci zwrócili uwagę na istotne, aktualne aspekty dotyczące COVID-19 i zaapelowali o wprowadzenie skutecznych, długofalowych rozwiązań w zarządzaniu tą chorobą, zwłaszcza w kontekście osób narażonych na wysokie ryzyko powikłań i śmierci z powodu infekcji SARS-CoV-2. Przypomnieli także o aktualnych zaleceniach.
– Zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTEiLCHZ) dotyczące COVID-19 pozostają niezmienione od około roku. Nie było potrzeby ich zmieniać, ponieważ mamy do dyspozycji świetne narzędzia: bardzo dobre szczepionki (znacząco zmniejszają śmiertelność, ryzyko powikłań i hospitalizacji) i bardzo dobre leki przeciwwirusowe – podkreślił dr hab. Jerzy Jaroszewicz, kierownik Katedry Chorób Zakaźnych i Hepatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. – To, czym dysponujemy, jest wystarczająco skuteczne. Zalecamy diagnostykę w każdym przypadku wystąpienia objawów wskazujących na infekcję górnych dróg oddechowych (gorączka, kaszel, duszność, bóle gardła), a najważniejsze, by ją zrobić szybko i od razu rozpocząć leczenie.
Kluczowe zabezpieczanie osób z grup wysokiego ryzyka
– Pomimo najnowszych decyzji WHO dotyczących zniesienia globalnych restrykcji związanych z COVID-19, SARS-CoV-2 wciąż stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego i trzeba wyraźnie podkreślać, że choroba nadal istnieje i pozostaje śmiertelną, zwłaszcza dla pacjentów, którzy są w grupie podwyższonego ryzyka, ponieważ towarzyszą im choroby przewlekłe, oddechowe, sercowo-naczyniowe, onkologiczne lub inne – pisze Igor Grzesiak, wiceprezes Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej.
U każdego pacjenta z COVID-19 może szybko nastąpić progresja choroby i ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, jednak eksperci podkreślają, że choroby współistniejące, takie jak choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca, otyłość lub nowotwór, to niezależne czynniki ryzyka progresji do ciężkiego przebiegu COVID-19. Jednym z najsilniejszych czynników ryzyka ciężkiego przebiegu choroby jest wiek – około 50% przypadków hospitalizacji z powodu COVID-19 dotyczy osób w wieku powyżej 65. roku życia.
Szczepienia kluczowym narzędziem w walce z COVID-19
W publikacji eksperci przypominają, że w roku 2021 Polska doświadczyła wyjątkowo wysokiej śmiertelności z powodu COVID-19, która stanowiła aż 90% nadwyżki zgonów. To głównie wynik obciążenia społeczeństwa przewlekłymi chorobami, takimi jak nadciśnienie, cukrzyca, choroby serca i przewlekłe choroby płuc.
Wysoki poziom szczepień może obniżyć liczbę zgonów o około 30%. Dlatego według autorów raportu nadal należy zachęcać do szczepień aktualnymi, chroniącymi przed najnowszymi wariantami choroby szczepionkami i kontynuować starania w zakresie edukacji na ten temat. Istnieje także potrzeba lepszego i szybszego diagnozowania COVID-19 oraz wdrożenia skutecznego leczenia.
– Szczepienia nadal powinny być podstawowym środkiem zaradczym przeciwko COVID-19, dlatego wciąż są konieczne działania edukacyjne skierowane zarówno do pacjentów, jak i środowiska medycznego – podkreśla Michał Sutkowski, członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych, rzecznik prasowy Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. – Droga pacjenta powinna być oparta na odpowiedzialności chorego, jego rodziny, każdego lekarza i pracownika medycznego. Ścieżka pacjenta powinna rozpoczynać się od telefonu do lekarza rodzinnego. Czasem wystarczy teleporada, ale bardzo często u chorych z towarzyszącymi chorobami przewlekłymi teleporada to za mało. Trzeba do tego chorego dotrzeć, trzeba tego chorego zaprosić do przychodni, wtedy też trzeba mieć odpowiednie narzędzia do zarzadzania tą chorobą w warunkach domowych.
