Jednak rzut oka na statystyki zakażeń i zgonów nie pozostawia wątpliwości: COVID-19 jest śmiertelny w tej chwili głównie w krajach, w których akcja szczepień nie odniosła sukcesu. Jakkolwiek politycy Zjednoczonej Prawicy nie zaklinaliby rzeczywistości, dotyczy to też Narodowego Programu Szczepień.
Premier Mateusz Morawiecki stawia nam cel, żebyśmy zaszczepili powyżej 70-80 proc. populacji i do tego będziemy dążyli – mówił na początku grudnia 2020 roku Adam Niedzielski. Minister wyraził nadzieję, że dzięki planowanej kampanii informacyjnej w sferze komunikacji społecznej oraz pakietowi udogodnień dla tych osób, które się zaszczepią, szybko uda się osiągnąć „próg 50-60 proc. zaszczepionej populacji”. Nie udało się osiągnąć ani 80, ani 70, ani 60 proc. Pełzniemy w kierunku 55 proc. zaszczepionych, pozostając w gronie krajów europejskich jednym z maruderów.
Tu nie ma żadnych wątpliwości: nie było ani właściwie przeprowadzonej „kampanii informacyjnej w sferze komunikacji społecznej” (ta, która była, roiła się od podstawowych błędów), ani – przede wszystkim – zdecydowanych posunięć państwa w celu promocji szczepień. Nie było też wielu innych decyzji, które mogłyby uratować tysiące istnień.
Przy wigilijnym stole lepiej nie rozmawiać o polityce i o politykach. To pole minowe, a „cicha noc, święta noc” ma być czasem pokoju. Ale też – czasem prawdy. Więc może lepiej rozmowy o pandemii odłożyć na czas poświąteczny. Bo rozmowy na ten temat nieuchronnie prowadzą do wniosku, że na przebieg pandemii wpływają dwa wymiary odpowiedzialności.
Ta indywidualna, oparta na osobistych decyzjach podejmowanych każdego dnia. Czy się zaszczepiłem? Czy mając objawy infekcji zrobiłem test albo przynajmniej się izolowałem? Czy nie ukrywałem podejrzenia o zakażenie? Czy chroniłem siebie i innych zakładając zawsze maskę ochronną? Wiele osób taki rachunek sumienia już przerabia – każdego dnia. W ostatnich dniach „Gazeta Wyborcza” opublikowała wstrząsający tekst oparty na wypowiedziach kilku osób, które doświadczyły w ostatnich miesiącach, w jesiennej fali, straty bliskiej osoby z powodu zaniechania szczepienia przez nią samą, lub wręcz przez siebie. Historia babci, która poprzestała na jednej dawce szczepionki (bo ktoś jej powiedział, że ktoś zmarł po pełnym szczepieniu) i zakaziła wnuczka-wcześniaka, który przegrał z COVID-19, historia dojrzałego mężczyzny, który pożegnał żonę, której szczepienie odradziła córka...
Ale jest też odpowiedzialność polityczna, systemowa. Tu lista pytań jest znacząco dłuższa. Można tylko liczyć, że za jakiś czas zostaną one usystematyzowane i zadane każdemu politykowi, każdemu urzędnikowi i każdej osobie, która miała lub mogła mieć wpływ na rozmiary katastrofy, jaką dla Polaków stała się pandemia COVID-19.
