Rząd Szwecji w walce z pandemią COVID-19 początkowo działał zbyt opieszale. Dobrowolne restrykcje nie sprawdziły się, powodując wzrost zakażeń, czego następstwem była fala zgonów wśród osób starszych – orzekła w piątek komisja ds. zbadania szwedzkiej strategii walki z koronawirusem.
Eksperci z powołanej przez rząd oraz opozycję "koronakomisji" stwierdzili, że koronawirus rozprzestrzenił się w Szwecji szybko po zimowych feriach na początku 2020 roku, a jego źródłem były wyjazdy na narty do Austrii oraz Włoch.
"Prawdopodobnie w marcu (2020 roku) sytuacja epidemiczna była bardziej dramatyczna niż wynikało to z danych prezentowanych wówczas przez urzędy" - podkreślił przewodniczący komisji i były prezes najwyższego sądu administracyjnego Mats Melin.
Według członków komisji do szwedzkich domów opieki przedostały się te same warianty koronawirusa, które zostały przywiezione z Alp. W pierwszych miesiącach seniorzy stanowili zdecydowaną większość wszystkich ofiar śmiertelnych COVID-19. "Wynikało to z ogólnego dużego rozprzestrzenienia się wirusa w społeczeństwie" – zaznaczył Melin.
"Koronakomisja" oceniła, że na szybki wzrost zakażeń w pierwszych tygodniach pandemii wpłynął brak radykalnych działań ze strony władz. Eksperci uznali "za niewystarczające początkowe środki kontroli infekcji, oparte na dobrowolności oraz indywidualnej odpowiedzialności". "Ta strategia nie była w stanie powstrzymać ani ograniczyć tak poważnej pandemii" – podkreślił szef komisji.
Gdy w marcu 2020 roku wiele państw w Europie, w tym Dania oraz Norwegia, zdecydowało się na lockdown, w Szwecji wydano zalecenia, aby dbać o higienę, unikać kontaktów społecznych oraz ograniczyć przemieszczanie się. Nie zamknięto placówek edukacyjnych. Podobną strategię, lansowaną przez głównego epidemiologa Szwecji Andersa Tegnella, próbowały wprowadzić rządy Wielkiej Brytanii oraz Finlandii, ale szybko wycofały się z niej.
W raporcie przypomniano, że dopiero podczas drugiej i trzeciej fali epidemii (jesienią 2020 oraz wiosną 2021) szwedzkie władze wprowadziły bardziej restrykcyjne obostrzenia, m.in. wprowadzając limity zgromadzeń, czy ograniczając godziny otwarcia lokali gastronomicznych. Dopuszczono ponadto możliwość nauki zdalnej wśród starszych uczniów.
Za późno także, jak podkreśliła komisja, rozpoczęto masowe testowanie na COVID-19. Wiosną 2020 roku badano jedynie osoby poważnie chore, a zapowiadany przez rząd cel 100 tys. testów na dobę osiągnięto dopiero we wrześniu 2020 roku. "Kilka miesięcy zajęła dyskusja o finansowaniu i organizacji testów" – podkreślił Melin.
