Opracowała: lek. Iwona Rywczak
W czasopiśmie „Morbidity and Mortality Weekly Report” opublikowano wyniki amerykańskiego badania kliniczno-kontrolnego typu test-negative design, w którym oceniono skuteczność rzeczywistą (efektywność), obu aktualnie dostępnych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 (firmy Pfizer i Moderna) w zapobieganiu hospitalizacjom z powodu COVID-19 u osób w wieku ≥65 lat.
Do badania kwalifikowano osoby hospitalizowane z powodu infekcji z objawami typowymi dla COVID-19 w 24 szpitalach w 14 stanach w okresie od 1 stycznia do 26 marca 2021 roku. Uwzględniono chorych z objawami klinicznymi utrzymującymi się ≤14 dni przed przyjęciem do szpitala, u których wykonano badanie w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 (metodą RT-PCR lub test antygenowy) w ciągu 10 dni od początku objawów. Grupę przypadków utworzyli chorzy z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2, a grupę kontrolną osoby, u których wykluczono COVID-19. Skuteczność szczepienia obliczono porównując odsetek zaszczepionych w grupie przypadków i grupie kontrolnej. Uczestników badania podzielono na 4 kategorie w zależności od statusu szczepienia przeciwko COVID-19: 1) nieszczepieni; 2) zaszczepieni pierwszą dawką szczepionki <14 dni przed początkiem infekcji; 3) częściowo zaszczepieni (1 dawka szczepionki ≥14 dni przed początkiem objawów infekcji lub 2 dawki, przy czym drugą dawkę podano <14 dni przed początkiem objawów; 4) kompletnie zaszczepieni (2 dawki szczepionki, druga dawka podana ≥14 dni przed początkiem objawów).
Do oceny skuteczności szczepionki mRNA w zapobieganiu hospitalizacji z powodu COVID-19 zakwalifikowano ostatecznie 417 osób (mediana wieku 73 lata, 48% kobiety). Do grupy przypadków przypisano 187 osób, 230 osób utworzyło grupę kontrolną. W grupie przypadków 19 (10%) chorych otrzymało ≥1 dawkę szczepionki mRNA ≥14 dni przed początkiem objawów choroby (18 osób uznano za częściowo zaszczepione, a 1 za kompletnie zaszczepioną). W grupie kontrolnej ≥1 dawkę szczepionki otrzymały 62 (27%) osoby (44 chorych otrzymało częściowe szczepienie, a 18 kompletne szczepienie). Wśród osób zaszczepionych ≥1 dawką 53% otrzymało preparat Pfizer-BioNTech, a 47% preparat firmy Moderna). Po uwzględnieniu czynników zakłócających, skuteczność rzeczywistą kompletnego szczepienia szczepionką mRNA w zapobieganiu hospitalizacji z powodu COVID-19 oszacowano na 94% (95% CI: 49–99), a częściowego szczepienia na 64% (95% CI: 28–82). Nie uzyskano statystycznie istotnego wyniku w ocenie skuteczności rzeczywistej pojedynczej dawki szczepionki podanej do 14 dni przed początkiem objawów infekcji (skuteczność 3% [95% CI: od -94 do 51).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że obie aktualnie dostępne szczepionki mRNA przeciwko COVID-19 charakteryzowały się dużą skutecznością w zapobieganiu hospitalizacjom z powodu COVID-19 u dorosłych w starszych grupach wiekowych, co w dalszej kolejności może zmniejszyć ryzyko zgonów i zespołu post-COVID-19.
