Opracowała Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”
W amerykańskim badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono skuteczność szczepienia przeciwko krztuścowi w zapobieganiu zachorowaniom na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie u dzieci.
Wyjściową populację badania stanowiły dzieci urodzone w latach 1999–2016 korzystające ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez placówki należące do Kaiser Permanente Northern California. Ostatecznie do analizy zakwalifikowano 469 982 dzieci w wieku od 3 miesięcy do 11 lat, w tym 1% stanowiły dzieci nieszczepione, 3% szczepione w niepełnym schemacie (nie otrzymały wszystkich dawek należnych dla wieku), 70% w pełni zaszczepione (otrzymały wszystkie dawki szczepionki należne dla wieku), a 26% stanowiły dzieci, które otrzymały nadprogramową dawkę DTPa. Dzieci obserwowano śr. przez 4,6 lat (w całej kohorcie okres obserwacji wynosił 2 138 835 osobolat).
W ciągu 14 lat w badanej populacji odnotowano 738 zachorowań na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie (polimerazowa reakcja łańcuchowa z odwrotną transkrypcją – RT-PCR), w tym 99 u dzieci nieszczepionych, 36 u dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie, 515 u dzieci w pełni zaszczepionych oraz 888 u dzieci, które otrzymały dodatkową dawkę szczepienia. Ogółem zapadalność na krztusiec wyniosła 389/100 000 osobolat u dzieci nieszczepionych, 54/100 000 u dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie, 35/100 000 u dzieci w pełni zaszczepionych oraz 16/100 000 u dzieci, które otrzymały nadprogramową dawkę DTPa.
Ogółem wykazano, że w porównaniu z dziećmi zaszczepionymi DTPa w pełnym schemacie, dzieci nieszczepione lub zaszczepione w niepełnym schemacie były obciążone odpowiednio 13-krotnie (skorygowany hazard względny – aHR: 13,53 [95% CI: 10,64–17,21]) i prawie 2-krotnie (HR: 1,86 [95% CI: 1,322,63]) większym ryzykiem zachorowania na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie. Natomiast dzieci, które otrzymały nadprogramową dawkę DTPa, były obciążone mniejszym ryzykiem zachorowania na krztusiec niż dzieci zaszczepione w pełnym schemacie (aHR: 0,48 [95% CI: 0,34–0,68]).
Ryzyko zachorowania na krztusiec różniło się także w zależności od wieku dziecka. We wszystkich grupach wiekowych dzieci nieszczepione DTPa obciążone były większym ryzykiem zachorowania na krztusiec niż dzieci w pełni zaszczepione. Ryzyko zachorowania na krztusiec było 4-krotnie większe (aHR: 4,54 [95% CI: 1,62–12,69]) u nieszczepionych dzieci w wieku od 3 miesięcy do <5 lat i nawet 23-krotnie większe (aHR: 23,62 [95% CI: 16,32–34,17]) u nieszczepionych dzieci w wieku od 19 do <84 miesięcy.
Ogółem wykazano, że skuteczność DTPa w zapobieganiu zachorowaniom na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie wyniosła 86% (95% CI: 80– 91) u dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie, 93% (95% CI: 91–94) u dzieci zaszczepionych w pełnym schemacie oraz 96% (95% CI: 95–97) u dzieci, które otrzymały nadprogramową dawkę szczepionki.
Wykazano również, że ryzyko zachorowania na krztusiec potwierdzony laboratoryjnie było większe u dzieci, u których minęło więcej czasu od podania ostatniej dawki DTPa. U dzieci, u których od podania ostatniej dawki DTPa minęły ≥3 lata, w porównaniu z dziećmi, u których od podania ostatniej dawki DTPa minęło <12 miesięcy, ryzyko zachorowania na krztusiec było 5-krotnie większe (aHR: 5,04 [95% CI: 1,84–13,8]), a u dzieci, u których od podania ostatniej dawki DTPa minęło 1–3 lat, ryzyko zachorowania na krztusiec było 2-krotnie większe (aHR: 2,58 [95% CI: 1,49– 4,46]). U dzieci, u których od podania ostatniej dawki DTPa minęło ≥6 lat, w porównaniu z tymi, u których minęło <3 lata, ryzyko zachorowania na krztusiec było 2-krotnie większe (aHR: 2,32 [95% CI: 0,97–5,59]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że w porównaniu z dziećmi, które otrzymały wszystkie dawki DTPa należne dla wieku, dzieci nieszczepione były obciążone 13-krotnie większym ryzykiem zachorowania na krztusiec. 2-krotnie większe ryzyko zachorowania na krztusiec dotyczyło także dzieci zaszczepionych w niepełnym schemacie. Wyniki badania potwierdzają również, że skuteczność szczepienia DTPa zmniejsza się wraz z upływem czasu od podania ostatniej dawki szczepionki.
