Opracowała Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”
Drgawki gorączkowe są jedną z najczęstszych postaci drgawek u dzieci i mogą wystąpić w związku z gorączka z różnych przyczyn. Zwiększenie ryzyka drgawek gorączkowych po szczepieniu jest dobrze poznanym zjawiskiem (najczęściej 5–12 dni po szczepieniu przeciwko odrze [MMR] lub w ciągu 3 dni po szczepieniu preparatami inaktywowanymi [np. po jednoczasowym podaniu skoniugowanej szczepionki przeciwko pneumokokom i grypie]). W opublikowanych jak dotąd badaniach populacyjnych wykazano, że wystąpienie epizodu drgawek gorączkowych (niezależnie od przyczyny gorączki) nie ma negatywnego wpływu późniejszy rozwój umysłowy dziecka.
W czasopiśmie „Neurology” opublikowano wyniki wieloośrodkowego badania kohortowego z prospektywnym zbieraniem danych, w którym oceniono, czy drgawki gorączkowe, które wystąpiły po szczepieniu, mają wpływ na dalszy rozwój umysłowy i behawioralny dzieci.
Wyjściową populację stanowiły dzieci, które w latach 2013–2016 z powodu epizodu drgawek gorączkowych, w tym drgawek gorączkowych związanych czasowo ze szczepieniem, wymagały porady lekarskiej (na oddziale pomocy doraźnej, oddziale szpitalnym lub w poradni szczepień) w jednym z czterech uniwersyteckich szpitalach dziecięcych w Australii.
Ostatecznie do badania zakwalifikowano 222 dzieci w wieku 12–42 miesięcy, w tym:
- 62 dzieci, u których przed ukończeniem 30. miesiąca życia wystąpił epizod drgawek gorączkowych (zgodnie z definicją Brighton Collaboration) związanych ze szczepieniem (0–2 dni po podaniu szczepionek inaktywowanych, 5–14 dni po podaniu szczepionek „żywych” lub 0–14 dni po jednoczasowym podaniu szczepionek inaktywowanych i „żywych”);
- 70 dzieci, u których przed ukończeniem 30. miesiąca życia wystąpił epizod drgawek gorączkowych (zgodnie z definicją Brighton Collaboration) niezwiązanych ze szczepieniem;
- 90 dzieci bez epizodu drgawek gorączkowych w wywiadzie.
Ogółem drgawki gorączkowe związane ze szczepieniem najczęściej (85%) występowały po podaniu MMR (43 epizody wystąpiły po jednoczasowym podaniu MMR, szczepionki przeciwko Haemophilus influenza typu b i meningokokom grupy C [MenC], 9 epizodów po jednoczasowym podaniu MMR i MenC). Pozostałe epizody drgawek gorączkowych wystąpiły po jednoczasowym podaniu szczepionki wysoce skojarzonej typu „6 w 1”, 13-walentnej szczepionki przeciwko pneumokokom (PCV-13) i rotawirusom (RV) - 7 epizodów, po podaniu PCV-13 – 1 epizod lub RV – również 1 epizod. Dzieci, u których wystąpił epizod drgawek gorączkowych po szczepieniu, były młodsze niż dzieci, u których wystąpiły drgawki gorączkowe niezwiązane ze szczepieniem, częściej też obserwowano u nich drgawki gorączkowe złożone, w tym napady przedłużające się (>15 min) lub powtarzające się (kolejny epizod w ciągu 24 h od pierwszego). Badanie elektroencefalograficzne (EEG) wykonano u 9 dzieci, u których wystąpił epizod drgawek gorączkowych złożonych (8 związanych ze szczepieniem) i u wszystkich dzieci wynik badania był w normie.
Rozwój umysłowy i behawioralny dzieci, u których wystąpiły drgawki gorączkowe związane ze szczepieniem oceniono w ciągu 12–24 miesięcy po epizodzie. Wykazano, że rozwój w zakresie umiejętności poznawczych, językowych, motorycznych i emocjonalno-społecznych (ocena w skali Bayleya-III [Bayley Scales of Infant and Toddler Development, III edycja]) oraz w zakresie umiejętności przedszkolnych (ocena w teście WJ-III [Woodcock–Johnson Tests of Achievement, III edycja]) był podobny we wszystkich trzech grupach. Wszystkie dzieci rozwijały się podobnie również w zakresie funkcji wykonawczych (ocena na podstawie kwestionariusza Behavior Rating Inventory of Executive Function-Preschool – BRIEF-P) oraz emocjonalnych i behawioralnych (ocena na podstawie kwestionariusza Child Behavior Checklist – Preschool – CBCL). Nie zaobserwowano również, aby dzieci, u których wystąpił epizod drgawek gorączkowych związanych ze szczepieniem, były obciążone większym ryzykiem zaburzeń osobowości typu borderline lub upośledzenia w zakresie funkcji poznawczych, motorycznych lub językowych niż dzieci w grupie kontrolnej.
Autorzy badanie wyciągnęli wniosek, że wystąpienie epizodu drgawek gorączkowych związanych ze szczepieniem nie zwiększa ryzyka zaburzeń rozwoju umysłowego i behawioralnego u dzieci ocenianego w ciągu 12–24 miesięcy po epizodzie.
