Ryc. 1. Odporność na zachorowanie uzyskiwana po naturalnym zakażeniu (A) oraz po szczepieniu (B): (A) Pierwszy naturalny kontakt z zarazkiem prowadzi zwykle do zachorowania, które może mieć różny
przebieg – od łagodnego do bardzo ciężkiego z powikłaniami. Przeciwciała i wyspecjalizowane komórki odpornościowe powstające po pierwszym kontakcie z wirusem lub bakterią pomagają zwalczyć chorobę i chronią organizm dziecka przed ponownym zachorowaniem na tę samą chorobę. (B) Szczepienie naśladuje naturalne zakażenie i stymuluje odporność na zachorowanie, ale bez wywoływania choroby.
![](https://adst.mp.pl/img/articles//www.mp.pl/szczepienia/praktyka/ekspert/technika_organizacja_szczepien_ekspert/tabela_1_z_PSO.jpg)
Ryc. 2. Warianty realizacji programu szczepień w Polsce