Zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych (PSO) na 2024 rok dzieci z urodzeniową masą ciała <2500 g nie są objęte schematem 3+1.
Szczepienie przeciwko pneumokokom w 4-dawkowym schemacie podstawowym, który obejmuje 3 dawki podane w 1. roku życia oraz czwartą dawkę podaną w 2. roku życia (≥6 mies. po dawce trzeciej), zaleca się wcześniakom oraz niektórym niemowlętom z grup ryzyka inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP), tzn. przed leczeniem immunosupresyjnym lub biologicznym albo po takim leczeniu, przed wszczepieniem implantu ślimakowego lub po takim zabiegu, o ile w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL) nie wskazano innego schematu uodpornienia w danej grupie osób (grupie ryzyka) i dla danego wieku. Co zatem wynika z ChPL? Według ChPL szczepionki Synflorix schemat 3+1 jest przeznaczony dla wcześniaków oraz dzieci z grup ryzyka IChP, czyli zakażonych HIV, z niedokrwistością sierpowatokrwinkowa oraz zaburzeniami czynności śledziony, u których szczepienie rozpoczyna się w wieku od 6 tygodni do 6 miesięcy. Generalnie małą urodzeniową masę ciała (<2500 g) wymienia się jako czynnik ryzyka IChP. Czy zatem można potraktować ją jako „chorobę współistniejącą”, o której mowa w ChPL, i wskazanie do szczepienia w schemacie 3+1? Mała urodzeniowa masa ciała rzeczywiście jest wymieniania w piśmiennictwie jako czynnik ryzyka IChP u niemowląt w pierwszym półroczu życia. Jednak, jak podkreślają autorzy analiz, najczęściej jest ona skorelowana z wcześniactwem, które stanowi potwierdzony i uznany czynnik ryzyka zakażeń pneumokokowych. Producent szczepionki Prevenar 13 również nie wymienia małej urodzeniowej masy ciała jako wskazania do szczepienia w schemacie 3+1 (dotyczy wcześniaków i osób po przeszczepieniu macierzystych komórek krwiotwórczych).
Podsumowując, w PSO na rok 2024 mała urodzeniowa masa ciała nie jest wymieniona jako wskazanie do szczepienia przeciwko pneumokokom w schemacie 3+1, podobnie jak we wcześniejszych PSO, na przykład na rok 2023. Również producenci szczepionek przeciwko pneumokokom nie wymieniają małej urodzeniowej masy ciała jako czynnika ryzyka stanowiącego wskazanie do zmiany schematu szczepienia, w związku z tym nie można również zastosować podanej w PSO zasady mówiącej o zmianie schematu zgodnie z zapisem w ChPL. Zatem zgodnie z PSO na 2024 rok dziecko urodzone o czasie z urodzeniową masą ciała <2500 g należy szczepić przeciwko pneumokokom w schemacie 2+1.
Piśmiennictwo:
1. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 27 października 2023 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2024. Dz. U. MZ 2023, poz. 1002. Hjuler T., Wohlfahrt J.: Perinatal and crowding-related risk factors for invasive pneumococcal disease in infants and young children: a population-based case-control study. Clin. Infect. Dis., 2007; 44 (8): 1051–1056
3. Charakterystyka Produktu Leczniczego Synflorix, Prevenar 13