Skróty: MMR – skojarzona szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce, PSO – program szczepień ochronnych
Czy drugą dawkę MMR zaplanowaną w polskim programie szczepień ochronnych na 10. rok życia można podać wcześniej? Czy lekarz lub pielęgniarka nie narazi się w takim przypadku na sankcje pionu sanitarno-epidemiologicznego?
Badania naukowe wykazały, że około 5% dzieci zaszczepionych jedną dawką szczepionki przeciwko odrze lub odrze, śwince i różyczce (MMR) nie wytwarza odporności na odrę. Po podaniu dwóch dawek brak odporności na tę chorobę wykazuje już tylko około 1% zaszczepionych, dlatego we wszystkich krajach wprowadzono do programów szczepień drugą dawkę szczepionki.
Według Amerykańskiego Komitetu Doradczego ds. Szczepień Ochronnych (ACIP), pierwszą dawkę szczepionki należy podać dziecku w wieku 12–15 miesięcy (jednak nie wcześniej niż po ukończeniu 12. mż.), natomiast drugą w wieku 4–6 lat, przy czym minimalny odstęp pomiędzy pierwszą a drugą dawką wynosi 4 tygodnie (podobny schemat obowiązywał dawniej w Polsce, kiedy drugą dawkę MMR podawano w 6. rż., przed pójściem do szkoły podstawowej – przyp. red.).
Przeglądając programy szczepień różnych krajów europejskich, można znaleźć bardzo różne rozwiązania. W kilku państwach drugą dawkę podaje się 4 tygodnie po pierwszej (np. w Austrii) lub w ciągu 2. roku życia (np. we Francji, Niemczech, Szwajcarii). W niektórych państwach podanie drugiej dawki przewidziano natomiast między 4. a 6. rokiem życia (np. w Danii, Finlandii, Grecji, Irlandii i we Włoszech). Są też kraje, w których drugą dawkę MMR podaje się później, na przykład w 10. roku życia (w Belgii, Polsce, Słowacji) lub nawet w 13. roku życia (w Estonii i Norwegii).
Jak widać z przytoczonych przykładów, drugą dawkę MMR można bezpiecznie podać wcześniej niż to zaplanowano w polskim programie szczepień ochronnych (PSO), jednak z zachowaniem co najmniej 4-tygodniowego odstępu od pierwszej dawki (zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego). Trzeba jednak pamiętać, że w PSO na rok 2012 druga dawka tej szczepionki jest zaplanowana w 10. roku życia i preparat zakupiony ze środków Ministerstwa Zdrowia jest przewidziany dla dzieci w tym wieku lub do zastosowania w szczepieniach wychwytujących u dzieci starszych i młodzieży do ukończenia 19. roku życia. Tak więc wcześniejsze podanie drugiej dawki MMR jest możliwe jako szczepienie zalecane, czyli wykonane szczepionką zakupioną przez rodziców. Zgodnie z polskim PSO dziecko, które otrzyma drugą dawkę MMR wcześniej niż to przewiduje kalendarz szczepień, nie wymaga już podawania kolejnej dawki w 10. roku życia.
Piśmiennictwo:
1. General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60 (2): 1–612. Watson J.C., Pearson J.A., Markowitz L.E. i wsp.: An evaluation of measles revaccination among school-entry-aged children. Pediatrics, 1996; 97: 613–618
3. American Academy of Pediatrics: Measles. W: Pickering L.K., Baker C .J., Kimberlin D.W., Long S.S. (red.): Red Book 2009. Report of the Committee on Infectious Diseases. American Academy of Pediatrics, Grove Village, IL, 2009: 444–455
4. http://ecdc.europa.eu/en/activities/surveilance/euvac/schedules (cyt. 15.07.2012)
5. Program Szczepień Ochronnych na rok 2012. Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 26 października 2011 r. (poz. 71)