Krztusiec często traktuje się jako chorobę wieku dziecięcego. O ile w wielu krajach, w których od dłuższego czasu realizuje się programy powszechnych szczepień dzieci przeciwko krztuścowi, rzeczywiście udało się zminimalizować liczbę zgonów i najcięższych postaci choroby, to wciąż obserwuje się względnie dużą zapadalność na krztusiec wśród dorosłych. Jest to grupa, która stanowi rezerwuar choroby zagrażającej noworodkom i najmłodszym niemowlętom, których nie zdążono jeszcze kompletnie zaszczepić.
W najnowszym numerze czasopisma „Clinical Infectious Diseases” badacze australijscy przedstawili wyniki badania kohortowego, w którym ocenili epidemiologię krztuśca – w tym czynniki ryzyka zachorowania – u dorosłych >45. roku życia w australijskim stanie Nowa Południowa Walia. W Australii u dorosłych – podobnie jak w Polsce – nie refunduje się szczepienia przypominającego przeciwko krztuścowi (dTpa), zaleca się je natomiast kobietom planującym ciążę, rodzicom noworodków i młodych niemowląt oraz osobom mającym kontakt z niemowlętami podczas pracy zawodowej. Odsetek osób >18. roku życia, którzy otrzymali szczepienie przypominające dTpa, jest zatem mały (ok. 11%).
Autorzy badania wykorzystali krajowe bazy gromadzące dane na temat zgłoszeń zachorowań na krztusiec, hospitalizacji oraz zgonów z powodu tej choroby. Badaniem objęto 263 094 osoby >45. roku życia (śr. 62,8 lat), tzn. około 10% populacji dorosłych w tym wieku w całym stanie.
W ciągu 217 524 osobolat obserwacji zgłoszono 205 zachorowań na krztusiec, zapadalność wyniosła 94/100 000 osobolat (95% CI: 82–108), nie stwierdzono korelacji pomiędzy zapadalnością a wiekiem. Hospitalizacji wymagało 12 osób (5,5/100 000 osobolat [95% CI: 3,1–9,7]), a liczba hospitalizacji zwiększała się progresywnie wraz z wiekiem (2,2, 8,5 i 13,5/100 000 osobolat w wieku odpowiednio: 45–64, 65–74 i ≥75 lat; p=0,01). Autorzy stwierdzili ponadto, że czynnikami zwiększającym ryzyko zachorowania na krztusiec u dorosłych były otyłość (BMI ≥30 kg/m2; RR: 1,52 [95% CI: 1,06–2,19]) i astma (RR: 1,64 [95% CI: 1,06–2,55]).
Autorzy wyciągnęli wniosek, że prawdopodobieństwo hospitalizacji z powodu krztuśca jest większe u osób ≥65 lat, a otyłość i astma wiąże się z większą zapadalnością na krztusiec. Według autorów szczególnie takie populacje mogłyby odnieść korzyść ze szczepień przypominających przeciwko krztuścowi.
W Polsce szczepionka dTpa, przeznaczona do szczepień przypominających przeciwko krztuścowi młodzieży i dorosłych, należy do grupy szczepień zalecanych, odpłatnych. Zgodnie z programem szczepień ochronnych (PSO) zaleca się ją osobom dorosłym >19. roku życia (szczepionym podstawowo) jako pojedyncze dawki przypominające co 10 lat oraz osobom w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie, a także młodzieży w 14. roku życia (zamiast jednej obowiązkowej dawki Td). W PSO na rok 2013 zalecenie to rozszerzono także o osoby zatrudnione na oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych.
Patrz także: „Krztusiec ponownie w natarciu”
