Opracowała Małgorzata Ściubisz
W Rumunii od grudnia 2022 roku – po 2-letnim okresie, w którym nie odnotowano żadnych przypadków rodzimej odry – zaczęto obserwować zwiększoną liczbę zachorowań, w tym ogniska w kilku regionach kraju. W czasopiśmie „Eurosurveillance” opublikowano raport podsumowujący trwającą tam epidemię odry.
Nadzór epidemiologiczny nad odrą w Rumunii prowadzony jest od 2005 roku, a zachorowania podlegają obowiązkowi zgłoszenia. Za przypadek możliwy uznaje się każdą osobę spełniającą kryteria kliniczne odry (gorączka, osutka plamisto-grudkowa i ≥1 z następujących objawów: kaszel, nieżyt nosa lub zapalenie spojówek), natomiast za przypadek potwierdzony, każdą osobę, która w ostatnim czasie nie była szczepiona przeciwko odrze oraz spełnia kryteria kliniczne (jw.) i laboratoryjne (≥1 z następujących kryteriów: izolacja wirusa odry z materiału klinicznego, wykrycie kwasu nukleinowego wirusa odry w materiale klinicznym, wykazanie obecności swoistych przeciwciał IgM przeciwko wirusowi odry w surowicy, wykrycie w materiale klinicznym antygenu wirusa odry lub zwiększenie miana swoistych przeciwciał IgG w surowicy [gdy oznaczenie IgM jest niemożliwe, rozpoznanie potwierdza 4-krotne zwiększenie miana swoistych przeciwciał IgG w surowicy w odstępie 4 tyg., w ostrej fazie choroby i okresie rekonwalescencji – przyp. red.]).
W okresie od grudnia 2022 roku do lipca 2023 roku w Rumunii zgłoszono łącznie 580 zachorowań na odrę, w tym 460 przypadków potwierdzonych. Pierwsza osoba, u której potwierdzono odrę nie zgłaszała pobytu zagranicą. Mediana wieku chorych wyniosła 4 lata (zakres od 42 dni do 48 lat). Zachorowania na odrę potwierdzoną dotyczyły głównie osób nieszczepionych, zwłaszcza dzieci (413 przypadków; 90%), w tym 51 zachorowań odnotowano wśród dzieci za młodych na podanie szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR). Kolejne 15 osób otrzymało niepełne szczepienie (1 dawka MMR), a dla pozostałych 32 chorych status szczepienia był nieznany. Nie zgłoszono zgonów z powodu odry.
Autorzy raportu w dyskusji zwrócili uwagę, że w Rumunii istotnym problemem jest mały wskaźnik wyszczepialności przeciwko odrze. W 2022 roku odsetek dzieci zaszczepionych pierwszą dawką MMR wyniósł 62% i dla dzieci z rocznika 2021 zwiększył się do 78% w 2023 roku. Wśród przyczyn tego niepokojącego zjawiska wymieniają postawę rodziców, którzy często odmawiają zgody na szczepienie swoich dzieci, ale również pandemię COVID-19, która utrudniła pacjentom dostęp systemu opieki zdrowotnej. W celu zwiększenia odsetka zaszczepionych rozpoczęto program szczepień wychwytujących w populacji dzieci, a także obniżono wiek rozpoczęcia szczepienia z 12 miesięcy na 9–11 miesięcy.
W kwietniu 2023 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) informowała o coraz większej liczbie zachorowań na odrę w krajach europejskich, m. in. w Austrii, Turcji, Serbii, Wielkiej Brytanii, a liczba przypadków zgłoszonych w ciągu pierwszych 4 miesięcy br. przekroczyła łączną liczbę zachorowań w 2023 roku. W Polsce w 2022 roku zgłoszono 28 zachorowań na odrę, w 2023 roku taką sama liczbę przypadków zgłoszono do 31 sierpnia. Zgodnie z zaleceniami WHO, aby przerwać transmisje wirusa odry w populacji, należy utrzymać wskaźniki wyszczepialności przeciwko odrze >95%.
