W ostatnich latach w Stanach Zjednoczonych coraz częściej izoluje się pałeczki krztuśca niewytwarzające pertaktyny. Pertaktynę, białko błony zewnętrznej Bordetella pertussis, wykorzystuje się w produkcji szczepionek przeciwko krztuścowi. Według autorów badania kliniczno-kontrolnego opublikowanego w czasopiśmie „Pediatrics” to zjawisko raczej jednak nie ma wpływu na skuteczność stosowanych szczepionek.
W dwóch analizach oceniono skuteczność rzeczywistą bezkomórkowych szczepionek przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi – DTPa u dzieci w wieku 4–10 lat oraz dTpa (o zmniejszonej dawce toksoidu błonicy i komponentów krztuśca) u nastolatków (11–19 lat). W analizach uwzględniono przypadki krztuśca zarejestrowane latach 2011–2013 w stanie Vermont. W 2012 roku, kiedy miała miejsce epidemia krztuśca, w stanie Vermont rutynowo wykonywano posiewy wszystkich próbek pobieranych od pacjentów, u których objawy wskazywały na krztusiec. Stwierdzono, że wśród chorych, dla których dostępne były izolaty bakterii, ponad 90% stanowiły szczepy niewytwarzające pertaktyny.
Przeprowadzona analiza wykazała, że ogólna skuteczność rzeczywista DTPa wyniosła 84% (95% CI: 58–94). W okresie 12 miesięcy od podania piątej dawki DTPa skuteczność wyniosła 90% (95% CI: 71–97) i zmniejszyła się do 68% (95% CI: 10–88) u dzieci, u których od szczepienia minęło 5–7 lat. Natomiast skuteczność rzeczywistą dTpa oszacowano na 70% (95% CI: 54–81). W okresie do 12 miesięcy od szczepienia dTpa wyniosła ona 76% (95% CI: 60–85), a po upływie 2–4 lat od szczepienia zmniejszyła się do 56% (95% CI: 16–77).
– Wyniki naszego badania wskazują, że bezkomórkowe szczepionki przeciwko krztuścowi zachowują swoją skuteczność w zapobieganiu zachorowaniom w populacjach, w których duży odsetek krążących bakterii nie wytwarza pertaktyny – powiedziała dr Lucy Breakwell z Centers for Disease Control and Prevention (CDC), współautor publikacji. – Tak jak inne badania, nasze obserwacje również pokazują, że obecnie stosowane szczepionki przeciwko krztuścowi nie zapewniają trwałej ochrony. Jednak są one aktualnie najlepszą metodą zapobiegającą zachorowaniom na krztusiec i jego powikłaniom. – Musimy pamiętać, że dzieci, które nie otrzymały ani jednej dawki szczepionki DTPa, są narażone na co najmniej 8-krotnie większe ryzyko zachorowania na krztusiec niż dzieci zaszczepione 5 dawkami DTPa zgodnie z zaleceniami dla wieku – dodała dr Breakwell.
Autorzy badania zaznaczyli, że konieczne są dalsze badania w celu lepszego zrozumienia wpływu niewytwarzania pertaktyny na patogenezę krztuśca i odpowiedź immunologiczną gospodarza. Takie badania mogą być pomocne w opracowaniu nowych szczepionek przeciwko krztuścowi.
