Eksperci ds. szczepień ochronnych oraz przedstawiciele władz 26 krajów położonych w tzw. pasie meningokokowym (region dużego ryzyka zakażeń meningokokami grupy A), podczas Meningitis Vaccine Project (MVP) Closure Conference w Addis Abebie w Etiopii podsumowali efekty wprowadzenia masowych szczepień przeciwko meningokokom grupy A szczepionką opracowaną i produkowaną specjalnie do stosowania w Afryce. Po 5 latach realizacji tego programu praktycznie udało się wyeliminować inwazyjną chorobę meningokokową wywołaną przez tę grupę serologiczną.
Szczepienie przeciwko meningokokom grupy A wprowadzono po raz pierwszy w Burkina Faso z końcem 2010 roku. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że od tego czasu akcję masowych szczepień przeciwko meningokokom grupy A rozpoczęto w 16 spośród 26 krajów pasa meningokokowego, który rozciąga się od Senegalu do Etiopii. W rezultacie zaszczepiono ponad 235 mln dzieci i młodych dorosłych w wieku od 1 roku do 29 lat, a zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wywołane przez tę grupę meningokoków zostało praktycznie wyeliminowane w tych krajach. Liczba przypadków zakażeń meningokokowych zmniejszyła się z 250 tys., które odnotowano w trakcie epidemii w 1996 roku do zaledwie 80 w roku 2015 – wystąpiły one w krajach, które w tym czasie nie prowadziły jeszcze akcji masowych szczepień.
– Nasz ogromny sukces w walce z meningokokowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych nie jest trwały – powiedziała dr Matshidiso Moeti, dyrektor Afrykańskiego Regionu WHO. – Dla utrzymania ochrony, którą mamy na dzień dzisiejszy, wszystkie kraje regionu dużego ryzyka zachorowań muszą zakończyć prowadzenie masowych kampanii szczepień przeciwko meningokokom grupy A i wprowadzić to szczepienie do powszechnych programów szczepień ochronnych dzieci.
Aktualnie 8 krajów (Burkina Faso, Republika Środkowoafrykańska, Czad, Ghana, Mali, Niger, Nigeria, Sudan) złożyło wnioski o dofinansowanie wprowadzenia powszechnych szczepień przeciwko meningokokom grupy A. W przypadku pozostałych 18 krajów dużego ryzyka zachorowań oczekuje się, że nastąpi to ciągu najbliższych kilku lat – w Beninie, Kamerunie, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Gambii, Gwinei, Senegalu oraz Togo w 2016 roku, w Burundi, Erytrei, Kenii, Rwandzie, Tanzanii na przełomie 2016 i 2017 roku, a w Demokratycznej Republice Konga, Etiopii, Gwinei Bissau, Mauretanii, Południowym Sudanie oraz Ugandzie w 2017 roku.
– Wprowadzenie szczepionki przeciwko meningokokom grupy A jest ogromnym sukcesem, jaki udało się osiągnąć w regionie Afryki Subsaharyjskiej – powiedział dr Manuel Fontaine, dyrektor regionalnego oddziału UNICEF działającego w Afryce Zachodniej i Środkowej. – UNICEF nadal będzie współpracować z władzami krajowymi, autorytetami w dziedzinie szczepień ochronnych, a także przywódcami religijnymi po to, aby szczepienia pozostały szeroko akceptowaną procedurą i aby objęto nimi każdą społeczność z regionów dużego ryzyka zachorowań – podkreśla dr Fontaine.
Dr Seth Berkley z Global Alliance for Vaccines and Immunization (GAVI) dodał, że zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wywołane przez meningokoki grupy A było plagą w krajach pasa menigokokowego, która dotknęła wiele pokoleń. – Dzisiaj możemy być dumni, że bezpieczna i skuteczna szczepionka uchroniła setki milionów ludzi od śmierci i niepełnosprawności. Jednak to nie koniec. Szczepienie przeciwko meningokokom grupy A należy teraz wprowadzić do powszechnych programów szczepień, aby być pewnym, że każde dziecko zostanie uodpornione – powiedział dr Berkley.
Głównym sponsorem „Meningitis Vaccine Project” jest Fundacja Billa i Melindy Gates. – Sukces ten jest świadectwem potencjału płynącego ze współpracy sektora prywatnego i publicznego – to dzięki takiej współpracy możliwe jest opracowanie szczepionek, które w znaczący sposób mogą przyczynić się do rozwiązania problemów zdrowia publicznego – podsumował dr Chris Elias z Fundacji Billa i Melindy Gates.
