Do Redakcji „Medycyny Praktycznej – Szczepienia” napłynęły w ostatnim czasie zapytania o budzący wątpliwości zapis w Programie Szczepień Ochronnych (PSO) na 2016 rok dotyczący szczepień przeciwko meningokokom.
Fot. Jakub Ociepa / Agencja Gazeta
W części II PSO „Szczepienia zalecane – niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw zdrowia” w rubryce „Uwagi” odnoszącej się do szczepień przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Neisseria meningitidis, w pkt. 4. widnieje zapis: „Szczepionka skoniugowana monowalentna i czterowalentna – od 2. miesiąca życia”. Cytowany zapis w opinii czytelników wskazuje, że zarówno szczepionkę mono-, jak i czterowalentną można podawać dzieciom od 2. miesiąca życia. O ile w przypadku szczepionek monowalentnych przeciwko meningokokom B i C jest to zgodne z Charakterystyką Produktu Leczniczego (ChPL) dostępnych preparatów, o tyle w przypadku szczepionek czterowalentnych już nie – zgodnie z ChPL można je podawać (w zależności od preparatu) po 12. (Nimenrix) lub 24. (Menveo) miesiącu życia.
W związku z powyższym Medycyna Praktyczna zwróciła się do Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) z prośbą o wyjaśnienie budzącego wątpliwości zapisu w PSO.
Z otrzymanej od Rzecznika Prasowego GIS odpowiedzi wynika, że „wytyczne do przeprowadzania szczepień ochronnych przeciwko poszczególnym chorobom zakaźnym uwzględniane w PSO mają charakter ogólny i nie odnoszą się do jednej, konkretnej szczepionki. W związku z powyższym zapis dotyczący możliwości szczepienia dzieci przeciwko Neisseria meningitidis już od 2. miesiąca życia nie pozostaje w sprzeczności z Charakterystyką Produktu Leczniczego dla szczepionki Nimenrix, bowiem z punktu widzenia medycznego możliwe jest szczepienie niemowląt przeciwko inwazyjnym zakażeniom meningokokowym już od 2. miesiąca życia, ale szczepionkami przeznaczonymi dla tej grupy wiekowej. Wskazania dotyczące szczepienia przeciwko Neisseria meningitidis u niemowląt odnoszą się przede wszystkim do sytuacji związanych z narażeniem na zakażenia w ogniskach epidemicznych oraz niemowląt należących – ze względu na chorobę podstawową – do grup obarczonych ryzykiem ciężkiego inwazyjnego przebiegu zachorowania i wysokiego ryzyka powikłań lub zgonu.”
W odpowiedzi Rzecznika GIS podkreślono także, że zawarte w PSO wytyczne odsyłają przeprowadzających szczepienia do informacji uzupełniającej zawartej w części III PSO, która mówi że „Szczepionki należy stosować zgodnie ze wskazaniami producenta szczepionki określonymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego”, przez co każdorazowo wskazuje osobie szczepiącej, aby przy wyborze szczepionki do przeprowadzenia szczepienia koniecznie uwzględniała szczegóły wskazań producenta danej szczepionki zawarte w ChPL.
O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy również dr n. med. Hannę Czajkę z Wojewódzkiej Poradni Chorób Zakaźnych przy Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie.
– W mojej opinii informacja zawarta w pkt. 4 części II PSO 2016 jest myląca – nie ma obecnie żadnej czterowalentnej szczepionki przeciwko meningokokom, którą można stosować u dzieci od 2. miesiąca życia. Jest również absolutnie zbędna, gdyż pkt. 1., 2., 3. i 5. wyczerpują w całości omówienie wszystkich dostępnych aktualnie szczepionek przeciwko zakażeniom wywoływanym przez meningokoki oraz w każdy z wymienionych punktów podano prawidłowy (zgodny z ChPL) wiek rozpoczęcia szczepień – powiedziała w rozmowie z Medycyną Praktyczną dr n. med. Hanna Czajka.
– Choć rzeczywiście w każdym punkcie PSO odwołuje się do wskazań producentów szczepionek, z praktyki codziennej oraz z kontaktów z lekarzami (także w trakcie szkoleń i spotkań) wiem, że Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia i zawarty w nim komunikat GIS w sprawie PSO na rok 2016 rozumiany jest jako nadrzędny nad innymi dokumentami (w tym nad ChPL) – wyraźnie podkreśla.
Dr Czajka zwróciła również uwagę, że mylące przez niekonsekwencję może być także to, że przy omawianiu niektórych szczepień zalecanych z części II PSO, w rubryce „Uwagi” zawarte jest odwołanie do wskazań producenta lub producentów (także w przypadku szczepionek przeciwko HPV), ale brakuje informacji o różnicach w stosowaniu preparatów o odmiennym składzie w odniesieniu do wieku pacjenta.
