W czasopiśmie „Emerging Infecious Diseases” opublikowano wyniki badania analizującego czynniki mogące zwiększać ryzyko zgonu z powodu inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP). Dane pochodzące z The European Surveillance System (TESS), obejmowały przypadki IChP zarejestrowane w 2010 roku przez bierne systemy nadzoru epidemiologicznego nad IChP 26 krajów europejskich, w tym Polski.
Spośród 22 565 zachorowań na IChP potwierdzoną laboratoryjnie IChP zgłoszonych do TESS w 2010 roku, do analizy włączono 2 921 przypadków, dla których uzyskano dane o typie serologicznym pneumokoka i przebiegu klinicznym choroby (dane z 17 krajów). Typy serologiczne pneumokoka podzielono na 3 grupy: 1) 6B, 9V, 14, 18C, 19F, 23F – uwzględnione w skoniugowanej szczepionce 7-walentnej (PCV-7); 2) 1, 3, 5, 6A, 7F, 19A – objęte szczepionką 13-walentną (PCV-13), lecz nie PCV-7; oraz 3) typy „nieszczepionkowe”. W analizie uwzględniono również postać choroby (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych [ZOMR]/inna postać IChP), wrażliwość na penicylinę i/lub erytromycynę, a także wiek i płeć chorych.
Wśród 2 921 chorych na IChP ponad połowę stanowili mężczyźni (56,8%), a najliczniejszą grupę wiekową dorośli w wieku ≥65 lat (38,2%). Dzieci do 5. roku życia stanowiły 19,7% przypadków. Zarejestrowano 264 zgony (9% zachorowań). W 18,5% IChP przebiegała pod postacią ZOMR. Szczepy objęte wyłącznie PCV-13 były przyczyną 42,7% zachorowań. W grupie wiekowej <5 lat szczepy te wywołały 57,7% zachorowań. W grupie dorosłych >65. roku życia szczepy nieuwzględnione w PCV-7 i PCV-13 wykryto w 48% przypadków. Oporność na erytromycynę odnotowano w 486 przypadkach IChP (23,6%), a na penicylinę w 122 (5,9%). Oporność na penicylinę najczęściej obserwowano w przypadku szczepów objętych PCV-7 (64,8%).
Ryzyko zgonu z powodu IChP zależało od wieku chorego, postaci IChP, typu serologicznego pneumokoka oraz oporności na antybiotyki i było większe w grupach wiekowych >65. roku życia i 5–64 lat (RR: 4,79, [95% CI: 3,08–11,76] i 3,55, [95% CI: 1,66–7,61]) niż u dzieci do 5. roku życia. Ryzyko było zwiększone, jeśli: IChP przebiegała pod postacią ZOMR (RR: 1,81, [95% CI: 1,25–2,61]), czynnikiem etiologicznym były szczepy objęte PCV-7 (RR: 2,18, [95% CI: 1,06–4,48]) lub szczep oporny na penicylinę (RR: 1,91, [95% CI: 1,16–3,13]). U dzieci do 5. roku życia ryzyko zgonu było większe, jeśli przyczyną choroby były typy „nieszczepionkowe” (RR: 3,68, 95% CI: 1,27–10,69), natomiast w grupie wiekowej 5–64 lat w przypadku typów objętych PCV-7 (RR: 2,68, [95% CI: 1,37–5,23]). Biorąc pod uwagę wszystkie grupy wiekowe, największe ryzyko zgonu związane było z obecnością szczepu 35B, 4 oraz 11A. Nie wykazano związku pomiędzy ryzykiem zgonu z powodu IChP a płcią.
Autorzy badania zaznaczają, że wyniki przeprowadzonej analizy mogą stanowić wsparcie w podejmowaniu decyzji o zakresie powszechnych programów szczepień ochronnych poszczególnych krajów i pomoc w identyfikacji czynników mających istotny wpływ na ryzyko zgonu z powodu IChP oraz przyczynić się do zmniejszania wskaźników śmiertelności.
