Jednym z celów kokonowej strategii szczepień jest ochrona przed chorobami zakaźnymi noworodków i młodych niemowląt. Takie dzieci same nie mogą być szczepione ze względu na zbyt młody wiek (np. przeciwko grypie) lub jeszcze nie są w pełni uodpornione za pomocą szczepień (np. na krztusiec). Szczepienie przypominające przeciwko krztuścowi preparatem dTpa zaleca się m. in. wszystkim dorosłym, którzy mają lub będą mieć kontakt z najmłodszymi dziećmi.
W czasopiśmie „Pediatrics” opublikowano wyniki australijskiego badania kliniczno-kontrolnego oceniającego skuteczność strategii kokonowej w zapobieganiu krztuścowi u niemowląt do 4. miesiąca życia. Badaniem objęto 217 dzieci, u których w latach 2009–2011 potwierdzono zachorowanie na krztusiec (grupa przypadków). Grupę kontrolną utworzyło 585 dzieci. Jako zaszczepionych uznano rodziców, którzy otrzymali szczepionkę dTpa co najmniej 4 tygodnie przed pojawieniem się objawów krztuśca u dziecka.
W grupie przypadków i w grupie kontrolnej odsetek matek, które otrzymały kiedykolwiek dTpa, był podobny (76 vs 79%). Jednak w grupie przypadków stwierdzono istotnie mniejszy odsetek matek, którym dTpa podano co najmniej 4 tygodnie przed początkiem objawów krztuśca u dziecka (22 vs 32%) lub przed zajściem w ciążę (12 vs 20%). Szczepienie przeciwko krztuścowi rzadziej wykonywano również u ojców dzieci, które zachorowały na krztusiec – co najmniej 4 tygodnie przed zachorowaniem dTpa otrzymało 20% ojców, natomiast w grupie kontrolnej odsetek ten wyniósł 31%.
Skuteczność szczepień dTpa w zapobieganiu zachorowaniu na krztusiec u niemowląt oceniono na 51%, jeśli szczepionkę podano obojgu rodzicom. Szczepienie samej matki miało 48% skuteczność, a szczepienie samego ojca – 5%.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że przeprowadzone w odpowiednim czasie szczepienie przypominające rodziców przeciwko krztuścowi zapewniło ich dzieciom istotną ochronę przed zachorowaniem w okresie pierwszych miesięcy życia. W badaniu nie była możliwa identyfikacja źródła zakażenia niemowląt, jednak według autorów zmniejszone ryzyko zachorowania na krztusiec wśród dzieci zaszczepionych rodziców pośrednio wskazuje, że rodzice są ważnym źródłem pałeczki krztuśca.
Zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych szczepienie dTpa należy do szczepień zalecanych. W Polsce dostępne są trzy preparaty dTpa oraz jeden zawierający dodatkowo inaktywowane wirusy polio. Zatem polscy lekarze mają również możliwość realizacji kokonowej strategii szczepień, która może ochronić przed krztuścem najmłodsze niemowlęta, najbardziej narażone na ryzyko ciężkiego przebiegu choroby.
Zobacz także: W jakich sytuacjach w praktyce lekarze powinni proponować dTpa?
