Przed erą szczepień przeciwko ospie wietrznej w Stanach Zjednoczonych rocznie notowano ok. 4 miliony zachorowań na ospę oraz 11 000 hospitalizacji i 100 zgonów z powodu tej choroby. Wartości te uległy bardzo wyraźnemu zmniejszeniu po wprowadzeniu programu szczepień przeciwko ospie wietrznej. Podobne zmiany w epidemiologii obserwuje się w innych krajach prowadzących powszechne szczepienia przeciwko ospie wietrznej. W czasopiśmie „Pediatric Infectious Diseases Journal” opublikowano wyniki amerykańskiego badania kliniczno-kontrolnego oceniającego skuteczność kompletnego szczepienia przeciwko ospie wietrznej u uczniów uczęszczających do szkół, w których pojawiły się ogniska epidemiczne tej choroby. Od stycznia 2010 roku do maja 2011 roku w 30 szkołach stanu Wirginia Zachodnia odnotowano 30 ognisk epidemicznych, zachorowało łącznie 266 dzieci.
Ostatecznie do badania zakwalifikowano 133 uczniów, którzy zachorowali na ospę (grupa przypadków). Grupę kontrolną utworzyło 365 uczniów należących do tych samych klas, co przypadki.
Skuteczność rzeczywistą (efektywność) 1 dawki szczepionki w zapobieganiu zachorowaniu na ospę oceniono na 83,2%, a 2 dawek na 93,9%. Natomiast skuteczność w zapobieganiu zachorowaniom o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu wyniosła odpowiednio 88,2 i 97,5%. U dzieci, które zachorowały mimo szczepienia, przebieg ospy był łagodniejszy niż u nieszczepionych – mniej niż 50 wykwitów zaobserwowano u 70% dzieci zaszczepionych 2 dawkami, u 49,1% zaszczepionych 1 dawką oraz u 24,6% nieszczepionych. Wśród kompletnie zaszczepionych dzieci nie odnotowano żadnego przypadku ospy o ciężkim przebiegu.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepionka przeciwko ospie jest bardzo skuteczna w zapobieganiu zachorowaniom na ospę, lecz lepszą ochronę zapewnia podanie 2 dawek. Korzyści wykonanego w przeszłości szczepienia są widoczne nawet w przypadku zachorowania, ponieważ w takiej sytuacji przebieg choroby jest na ogół łagodny.
W Polsce rocznie rejestruje się około 150–200 tys. zachorowań na ospę wietrzną. Obowiązkowymi szczepieniami objęte są jednak tylko wybrane grupy dzieci. Dla pozostałych dzieci oraz dorosłych jest to szczepienie zalecane (odpłatne). Lekarze mają obowiązek informować swoich pacjentów o możliwości wykonania szczepienia przeciwko ospie. Opisane badanie jest kolejnym dowodem potwierdzającym skuteczność takiej profilaktyki.
