Senacka Komisja Zdrowia, po zapoznaniu się informacją resortu zdrowia na temat funkcjonowania Państwowego Ratownictwa Medycznego, w szczególności w kontekście jego finansowania i stojących przed nim wyzwań, m.in. w związku przygotowywanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji projektem ustawy o ochronie ludności oraz stanie klęski żywiołowej, postanowiła kontynuować dyskusję na ten temat podczas kolejnego posiedzenia z udziałem przedstawicieli MSWiA i Państwowej Straży Pożarnej.
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak / Kancelaria Senatu
O podjęcie tych zagadnień zwrócili się do senatorów przedstawiciele strony społecznej reprezentującej środowisko ratowników medycznych.
Podczas posiedzenia największe kontrowersje wywołał projekt nowelizacji ustawy o ochronie ludności oraz stanie klęski żywiołowej, przygotowywany przez MSWiA. Zakłada on m.in., że przy każdej jednostce straży pożarnej będzie stacjonowała karetka pogotowia.
Projekt „karetka w każdej gminie” krytykowany jest przez środowisko ratowników medycznych i Rzecznika Praw Obywatelskich. W ocenie przewodniczącej Komisji Zdrowia senator Beaty Małeckiej-Libery może on oznaczać, że powstanie drugi, niejako równoległy system ratownictwa, podległy Państwowej Straży Pożarnej, podczas gdy za sprawy związane ze zdrowiem społeczeństwa i nadzorem nad wydawaniem leków odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Na dodatek na realizację tego projektu planowane są ogromne środki, przeznaczone na zakup prawie 3 tys. nowych karetek. Dlatego przewodnicząca komisji zwróciła się do wiceministra zdrowia Waldemara Kraski o przedstawienie stanowiska w sprawie procedowanego obecnie projektu.
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak / Kancelaria Senatu
Odpowiadając, wiceminister stwierdził, że ze względu na trwające prace nad tym dokumentem resort nie może przedstawić stanowiska w tej sprawie. Przypomniał, że projekt przygotowuje resort spraw wewnętrznych, a resort zdrowia nie uczestniczył w jego tworzeniu, ciągle trwają rozmowy i konsultacje. Wiceminister zdrowia wyraził przekonanie, że proponowane rozwiązanie nie będzie stanowiło alternatywnego systemu dla Państwowego Ratownictwa Medycznego, będzie natomiast jego uzupełnieniem.
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak / Kancelaria Senatu
W trakcie dyskusji zaniepokojenie proponowanymi rozwiązaniami wyrażali przedstawiciele środowiska ratowników medycznych. Dyrektor Pogotowia Ratunkowego w Sosnowcu i kierownik Katedry Ratownictwa Medycznego w Akademii Śląskiej w Katowicach prof. Klaudiusz Nadolny zwrócił uwagę, że „karetka w każdej gminie” to bardzo nośny medialnie temat, a większość informacji pochodzi od komendanta głównego Straży Pożarnej. Brak jest jednak rzetelnych informacji o przygotowaniu zawodowym przyszłych zespołów takich karetek czy nadzorze nad wydawaniem leków.
Jak przypomniał prof. Nadolny, negatywną opinię o projekcie przedstawił Rzecznik Praw Obywatelskich, który wskazał, że oznaczałby on faktyczny powrót medycyny ratunkowej do udzielania pierwszej pomocy, a „zdublowanie systemu ratownictwa może zagrażać życiu i zdrowiu obywateli”. Według RPO zdublowany system ratownictwa może zagrażać życiu i zdrowiu obywateli.
Jak powiedział, wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski, pytany o interwencję RPO w sprawie projektu nowelizacji, zaznaczył, że to resort zdrowia sprawuje nadzór nad systemem PRM na terenie całego kraju, a jednostki Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczej Straży Pożarnej nie są powołane do udzielania świadczeń zdrowotnych. Ich zadaniem jest m.in. udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy w ramach jednostek współpracujących z systemem Państwowym Ratownictwem Medycznym.
W ocenie prof. Nadolnego, jeśli MSWiA dysponuje tak dużymi środkami na zakup nowych karetki, znacznie lepiej byłoby przeznaczyć je na wymianę i doposażenie taboru będącego w gestii PRM. Wyraził też żal, że w posiedzeniu nie uczestniczą przedstawiciele MSWiA i Straży Pożarnej.
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak / Kancelaria Senatu
„Państwowy System Ratownictwa Medycznego w tej chwili opiera się na jednostkach systemu, do których należą zespoły ratownictwa medycznego oraz szpitalne oddziały ratunkowe. Obecnie w Polsce funkcjonuje 1610 zespołów ratownictwa medycznego – 1294 zespołów podstawowych oraz 316 zespołów specjalistycznych. To są zespoły, w których w skład wchodzi lekarz” – poinformował Kraska.
Dodał, że jeśli chodzi o szpitalne oddziały ratunkowe, to w Polsce jest 245 oddziałów, zaplanowane do utworzenia są 23 nowe oddziały, najwięcej w województwie śląskim (8) oraz świętokrzyskim i wielkopolskim.
Kraska przekazał, że od 1 lipca br. SOR-y muszą mieć nocną i świąteczną pomoc lekarską. Powiedział, że 207 oddziałów ratunkowych ma już taki oddział, a 38 jeszcze tego wymogu nie spełnia.
„Także od 1 lipca br. wchodzi zasada, aby na stanowisku ordynatora szpitalnego oddziału ratunkowego był lekarz specjalista medycyny ratunkowej. 80 SOR-ów nie spełnia tego wymogu” – dodał.
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak / Kancelaria Senatu
W kwestii finansowania świadczeń w ratownictwie medycznym minister przypomniał, że w 2022 r. nastąpiło zwiększenie finansowania zespołów ratownictwa medycznego prawie o 40 proc. (39,75 proc.) do 3 347 473 000 zł.
„Dodatkowo w 2022 r. zostały zwiększone środki o 292 586 000 zł. Związane to było z koniecznością podwyższenia wyceny świadczeń o 4,5 proc.” – wskazał.
„Kolejny wzrostem był także wzrost o 96 287 000 zł. Było to związane z pojawieniem się inflacji i wyższym kosztem utrzymania zespołów ratownictwa medycznego” – dodał.
Jak przekazał wiceszef resortu, w 2023 r. planowane jest przeznaczenie 3 602 501 000 zł na zespoły ratownictwa medycznego. „To jest wzrost o 26,5 proc. w porównaniu do roku 2022. Wiąże się to z szacowanymi skutkami regulacji finansowej. Jeżeli chodzi o wzrost wyceny ryczałtu dobowego karetki, wynosi on obecnie 194 964 000 zł” – mówił.
„W kwestii finansowania SOR-ów wysokość stawki bazowej była podnoszona czterokrotnie. W sumie wzrost wyniósł 58 proc. W styczniu 2022 r. ta kwota wynosiła 14 521 zł, a od lipca wynosi 17 162 zł” – wskazał.
Poinformował, że średnia stawka dobowa na SOR w 2021 r. wynosiła 19 862 zł, a w I półroczu bieżącego roku wynosi 30 583 zł.
Należy również zwrócić uwagę na dofinansowanie płynące z funduszu medycznego – mówił. „To wsparcie rozłożone jest na lata 2022-2029 i dotyczy m.in. modernizacji i doposażenia SOR-ów i utworzenia nowych” – powiedział.
„W kwestii nowelizacji ustawy o państwowym ratownictwie medycznym – wprowadza ona dolny wymóg, poniżej którego nie może spaść liczba zespołów specjalistycznych ratownictwa medycznego. Wprowadzone również zostaną motocykle ratunkowe, które będą stanowiły odrębny zespół ratownictwa medycznego. Będzie on oddzielnie finansowany przez Narodowy Fundusz zdrowia. Czas działania takiego zespołu będzie trwał od 1 maja do 30 września. Zespół ten ma zacząć działać od 2024 r” – przekazał.
