Jak dawkować i podawać meropenem u niemowląt i dzieci?

Pytanie nadesłane do Redakcji

Jak dawkować i podawać meropenem u niemowląt i dzieci? W publikacjach naukowych pojawiły się informacje, że np. w leczeniu sepsy lepsze wyniki przynosi podawanie leku w 3–4-godzinnych wlewach dożylnych. Natomiast w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL) meropenemu jest ograniczenie dotyczące czasu wlewu dożylnego do 30 min. Jaki jest optymalny rozpuszczalnik do wlewu dożylnego?

Odpowiedź

prof. dr hab. n. med. Katarzyna Dzierżanowska-Fangrat
Zakład Mikrobiologii i Immunologii Klinicznej Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

Meropenem jest antybiotykiem β-laktamowym i – podobnie jak w przypadku innych antybiotyków z tej grupy – parametrem farmakokinetyczno-farmakodynamicznym (PK/PD) wpływającym na jego skuteczność jest czas utrzymywania się stężenia wolnego leku w surowicy powyżej minimalnego stężenia hamującego wzrost drobnoustrojów wywołujących zakażenie (fT >MIC). Pożądany fT >MIC dla meropenemu (i innych β-laktamów) wynosi ≥40% (przez ≥40% czasu między kolejnymi dawkami stężenie leku w surowicy powinno przekraczać MIC), a w ciężkich zakażeniach nawet 80–100%. Modelowanie PK/PD zarówno u dzieci, jak i dorosłych wykazało, że w zakażeniach wywoływanych przez bakterie o większych wartościach MIC, a także u pacjentów z sepsą i wstrząsem septycznym, uzyskanie takiego parametru fT >MIC przy standardowym dawkowaniu jest mało prawdopodobne. Można go natomiast osiągnąć, podając meropenem we wlewach przedłużonych (3–4-godzinnych) lub ciągłych.

W ostatnich latach pojawiło się kilka doniesień (1 RCT, opisy serii i pojedynczych przypadków, a także przegląd systematyczny) wskazujących na skuteczność kliniczną i bezpieczeństwo podawania meropenemu w przedłużonych wlewach u pacjentów pediatrycznych z ciężkimi zakażeniami (krytycznie chorych, z sepsą). W większości przypadków meropenem podawano w dawce 20 lub 40 mg/kg mc./dawkę w 3–4-godzinnych wlewach.

W RCT przeprowadzonym w Egipcie wykazano, że u noworodków z późną sepsą zastosowanie meropenemu w przedłużonym wlewie wiązało się z lepszą odpowiedzią kliniczną i mikrobiologiczną, mniejszą śmiertelnością oraz rzadszym ostrym uszkodzeniem nerek, w porównaniu z dawkowaniem standardowym (aczkolwiek badanie ma pewne ograniczenia metodologiczne).

Możliwość podania leku we wlewie przedłużonym zależy od jego trwałości w roztworze (w określonym rozpuszczalniku) w temperaturze pokojowej, która jest różna dla poszczególnych preparatów. Informacje na ten temat znajdują się w ChPL i na nich należy się opierać, podejmując decyzję o zastosowaniu meropenemu w przedłużonym wlewie i wyborze rozpuszczalnika. Jeśli producent deklaruje w ChPL, że na przykład wykazano trwałość chemiczną i fizyczną roztworu do infuzji sporządzonego z użyciem 0,9% roztworu NaCl (lub innego rozpuszczalnika) podczas przechowywania przez 6 godzin w temperaturze pokojowej (15–25°C), oznacza to, że dysponuje badaniami, które to potwierdzają, i taki preparat po rozpuszczeniu w ww. rozpuszczalniku może być podany w przedłużonym wlewie. Jeśli brak takich informacji, preparatu nie można stosować we wlewach przedłużonych.

Podsumowując, nie wszystkie preparaty meropenemu można podawać w przedłużonym wlewie. W przedłużonym wlewie można podawać tylko te preparaty, dla których producent potwierdził w ChPL trwałość w określonym rozpuszczalniku w temperaturze pokojowej przez czas potrzebny do wykonania wlewu.