Pytanie nadesłane do Redakcji
Czy u dziecka >2. roku życia z nadmierną sennością po napadzie drgawek kloniczno-tonicznych należy wykonać nakłucie lędźwiowe? Jakie objawy utrzymujące się po napadzie drgawek są przeciwwskazaniem do nakłucia lędźwiowego?
Odpowiedź
dr hab. n. med. Krystyna Szymańska
Klinika Neurologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
U małych dzieci objawy zakażenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) mogą być nieswoiste, dlatego jego rozpoznanie może sprawiać trudność. Nadmierna senność (ilościowe zaburzenie świadomości) i nieprawidłowa reaktywność na bodźce – nawet bez innych objawów – powinna budzić czujność lekarza. Jeżeli przed wystąpieniem drgawek gorączkowych rozpoczęto antybiotykoterapię, w celu wykluczenia neuroinfekcji konieczna może być punkcja lędźwiowa. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić nadmierną senność u dzieci z gorączką oraz trudności z szybkim uzyskaniem kontaktu z dzieckiem po wybudzeniu ze snu głębokiego (faza snu z wolnymi ruchami gałek ocznych [non-rapid eye movement – NREM]).
Przeciwwskazania do nakłucia lędźwiowego są takie same jak w innych sytuacjach klinicznych:
- objawy zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego (triada Cushinga: zwiększone ciśnienie tętnicze, bradykardia, zaburzenia oddechu)
- zaburzenia świadomości (GCS <10 pkt)
- ciężki stan ogólny, niestabilność krążeniowooddechowa
- zakażenie skóry i tkanek w okolicy nakłucia
- wady rozwojowe kręgosłupa i rdzenia kręgowego lub uraz kręgosłupa
- zaburzenia krzepnięcia krwi.
Piśmiennictwo:
1. Aguirre-Velázquez C., Hurtado A.H., Ceja-Moreno H. i wsp.: Clinical guideline. Febrile seizures, diagnosis and treatment. Rev. Mex. Neuroci., 2019; 20 (2): 42–482. Subcommittee on Febrile Seizures; American Academy of Pediatrics: Neurodiagnostic evaluation of the child with a simple febrile seizure. Pediatrics, 2011; 127: 389–394
3. Capovilla G., Mastrangelo M., Romeo A., Vigevano F.: Recommendations for the management of “febrile seizures: ad hoc task force of LICE Guidelines Commission. Epilepsia, 2009; 50 (supl. 1): 2–6
4. Khair A.M., Elmagrabi D.: Febrile seizures and febrile seizure syndromes: an updated overview of old and current knowledge. Neurol. Res. Int., 2015; 2015: 849 341
5. Leung A.K., Hon K.L., Leung T.N.: Febrile seizures: an overview. Drugs Context, 2018; 7: 212 536
6. Mewasingh L.D., Chin R.F.M., Scott R.C.: Current understanding of febrile seizures and their long-term outcomes. Dev. Med. Child Neurol., 2020; 62 (11): 1245–1249
7. Rivas-García A., Ferrero-García-Loygorri C., Carrascón González-Pinto L. i wsp.: Simple and complex febrile seizures: is there such a difference? Management and complications in an emergency department. Neurologia (Engl ed.), 2022; 37 (5): 317–324
8. Sawires R., Buttery J., Fahey M.: A review of febrile seizures: recent advances in understanding of febrile seizure pathophysiology and commonly implicated viral triggers. Front Pediatr., 2022; 9: 801 321
