Jak się definiuje „niezadowalającą samoistną poprawę funkcji kończyny” w okołoporodowym uszkodzeniu splotu ramiennego, będącą wskazaniem do leczenia neurochirurgicznego?

Odpowiedź

dr n. med. Jerzy Luszawski
Oddział Neurochirurgii Dziecięcej Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach

Kwalifikacja do operacji to bardzo szerokie zagadnienie, w którym należy uwzględnić wiele parametrów, a także ocenić, jak się one zmieniają w ciągu pierwszych miesięcy życia. Jest to zadanie dla neurochirurga.

Prostym kryterium w ocenie wskazań do operacji jest brak zgięcia łokcia przeciwko sile ciężkości >3. miesiąca życia. Nie jest to jednak jedyne ani najważniejsze kryterium. Operacja jest zwykle potrzebna także w przypadku braku funkcji dalszej części kończyny, czyli nadgarstka i palców, nawet jeśli obserwuje się poprawę ruchów w bliższej części kończyny – stawie ramiennym i łokciowym.

W podjęciu decyzji pomocne może być także pytanie: czy jeśli funkcja kończyny pozostanie na obecnym poziomie, to pacjent nie będzie miał problemów z wykonywaniem codziennych czynności przez resztę życia? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, to prawdopodobnie pacjent również uzna poprawę za zadowalającą. Jeśli jednak obecny stan wiąże się z trudnościami, na przykład przy sięganiu do ust podczas jedzenia, z którymi pacjent będzie musiał się zmagać każdego dnia, to trudno uznać, że poprawa jest zadowalająca.

Warto też odróżnić decyzję o skierowaniu pacjenta na konsultację neurochirurgiczną, czyli ocenę przez specjalistę zajmującego się leczeniem chirurgicznym, od decyzji o operacji. Pierwsze zadanie należy do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), neurologa lub rehabilitanta, a drugie do neurochirurga. Nie każda konsultacja neurochirurgiczna kończy się operacją.

Prostą i użyteczną zasadą umożliwiającą optymalizację postępowania medycznego jest zalecenie, aby wszystkie dzieci, u których objawy utrzymują się ≥1. miesiąca życia, kierować do neurochirurga w ośrodku posiadającym doświadczenie w leczeniu okołoporodowego uszkodzenia splotu ramiennego (OBPI).