Odpowiedź
dr hab. n. med. Sylwia Kołtan, prof. UMK
Katedra Pediatrii, Hematologii i Onkologii Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu
Neutropenia spowodowana toksycznym działaniem cytostatyków występuje prawie u wszystkich pacjentów onkologicznych. Liczba granulocytów najbardziej zmniejsza się (tzw. nadir) między 8. a 14. dniem od początku chemioterapii. Przyczyną neutropenii mogą być też leki stosowane w leczeniu padaczki, niektóre antybiotyki (np. niestosowany u dzieci chloramfenikol) oraz sulfonamidy (w tym biseptol). W zapaleniu płuc wywołanym przez Pneumocystis jiroveci stosuje się biseptol w dużych dawkach. Ponieważ jednak jest to lek ratujący życie, nie powinno się przerywać terapii z powodu neutropenii. Z neutropenią może również być związana sama choroba (np. AIDS).
Liczba granulocytów zwiększa się do wartości >1000/µl po około 2 tygodniach od odstawienia chemioterapii, ale całkowitą normalizację morfologii krwi uzyskuje się po 3 miesiącach. Po zakończeniu antybiotykoterapii i wyleczeniu infekcji neutropenia zwykle ustępuje w ciągu kilku dni. Zwiększenie liczby granulocytów po zakończeniu leczenia zależy nie tylko od stosowanego preparatu, ale także choroby, z powodu której rozpoczęto terapię. W trudniejszej sytuacji znajdują się chorzy na padaczkę, u których zwykle nie można odstawić leku. Można jednak spróbować zmniejszyć dawkę preparatu lub podać preparat mniej mielotoksyczny.
Przed podjęciem decyzji o modyfikacji leczenia kluczowa jest ocena, na ile istotna klinicznie jest neutropenia i czy jej konsekwencją są zakażenia. Samo zmniejszenie liczby granulocytów do wartości 500–1000/µl nie zawsze wymaga interwencji.
