Odpowiedź
lek. Stanisław Bogusławski
Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
W trakcie snu fizjologicznie spada napęd oddechowy, liczba oddechów, objętość oddechowa i co za tym idzie wentylacja pęcherzykowa, dlatego wysycenie hemoglobiny tlenem we śnie może być nieco mniejsze niż w czasie czuwania. U zdrowych dzieci rzadko obserwuje się zmniejszenie wysycenia hemoglobiny tlenem <90% w pomiarze pulsoksymetrem. Nie ustalono kryteriów czasu trwania epizodów desaturacji w trakcie snu u dzieci. Generalnie u najmłodszych dzieci, noworodków i wcześniaków prawidłowe wysycenie hemoglobiny tlenem jest nieco mniejsze niż u dzieci starszych (tab.).
| Tabela. Wysycenie hemoglobiny tlenem mierzone pulsoksymetrem – normya | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Czuwanie | Sen | Najmniejsza wartość w trakcie epizodu desaturacji | ||||
| Średnia (± SD) | Mediana (zakres) | Średnia (± SD) | Mediana (zakres) | Średnia (± SD) | Mediana (zakres) | |
| dzieci <1. rż. | 97,8% (±1,4%) | 98,7% (97,9–99,8%) | 96,3% (±1,3%) | brak danych | 86% (±1,5%) | 85,5% (83–88%) |
| dzieci ≥1. rż. | 97,6% (±0,7%) | 97,5% (97–98%) | 97,8% (±0,7%) | brak danych | 94,6% (±3,1%) | 93% (91–94%) |
| a Opracowano na podstawie 4. pozycji piśmiennictwa. | ||||||
W wytycznych American Thoracic Society dotyczących domowej tlenoterapii hipoksemię zdefiniowano jako:
- u dzieci <1. roku życia wysycenie hemoglobiny tlenem o wartości ≤90% utrzymujące się przez 5% czasu monitorowania lub w 3 niezależnych pomiarach, jeśli pomiar był przerywany
- u dzieci >1. roku życia wysycenie hemoglobiny tlenem o wartości ≤93% utrzymujące się przez 5% czasu monitorowania lub w 3 niezależnych pomiarach, jeśli pomiar był przerywany.
Kryteria te dotyczą pomiarów na poziomie morza, na wyższych wysokościach wysycenie hemoglobiny tlenem może przyjmować mniejsze wartości. Utrzymywanie się hipoksemii przez >2 tygodnie świadczy o jej przewlekłym charakterze.
W monitorowaniu wysycenia hemoglobiny tlenem stosuje się także wskaźnik desaturacji o 3% w stosunku do zapisu bazowego. Uważa się, że >7 epizodów zmniejszenia wartości wysycenia hemoglobiny tlenem w ciągu godziny o 3% w stosunku do bazowego zapisu u dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 12. roku życia jest nieprawidłowe.
Częstym problemem w pomiarze wysycenia hemoglobiny tlenem za pomocą pulsoksymetru u dzieci jest nieprawidłowa technika badania związana z artefaktami ruchowymi, niewłaściwym umieszczeniem i dopasowaniem wielkości czujnika, odczytem wartości pomiaru przed jego ustabilizowaniem się, zmniejszoną perfuzją kończyny lub hipotermią, a u starszych dzieci stosowaniem lakierów do paznokci.
Piśmiennictwo:
1. Ong J.W.Y., Williams D., Gavlak J.C. i wsp.: Observational study to define reference ranges for the 3% oxygen desaturation index during sleep in healthy children under 12 years using oximetry motion-resistant technology. Arch. Dis. Child., 2021; 106 (6): 583–5862. Polytarchou A., Ohler A., Moudaki A. i wsp.: Nocturnal oximetry parameters as predictors of sleep apnea severity in resource-limited settings. J. Sleep Res., 2023; 32 (1): e13638
3. McCollum E.D., King C., Ahmed S. i wsp.: Defining hypoxaemia from pulse oximeter measurements of oxygen saturation in well children at low altitude in Bangladesh: an observational study. BMJ Open Resp. Res., 2021; 8 (1): e001023
4. Hayes D. Jr., Wilson K.C., Krivchenia K. i wsp.: Home oxygen therapy for children. An Official American Thoracic Society Clinical Practice Guideline. Am. J. Respir. Crit. Care Med., 2019; 199 (3): e5–e23
5. Urschitz M.S., Wolff J., Von Einem V. i wsp.: Reference values for nocturnal home pulse oximetry during sleep in primary school children. Chest, 2003; 123 (1): 96–101
