Jakie są najczęstsze przyczyny atopowego zapalenia skóry w zależności od wieku dziecka?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest najczęstszą chorobą alergiczną okresu wczesnodziecięcego – aż 50% zachorowań ma miejsce między 3. a 6. miesiącem życia. Etiopatogeneza choroby jest wieloczynnikowa, a w jej rozwoju istotną rolę odgrywa współdziałanie czynników genetycznych, środowiskowych, uszkodzenie bariery naskórkowej oraz zaburzenia odpowiedzi immunologicznej. Z kolei zaostrzenie AZS może być również spowodowane przez wiele czynników, takich jak alergeny (pokarmowe i powietrznopochodne), zakażenia, temperatura (zarówno wysoka, niska, jak i jej zmiany – nie ma reguły) i wilgotność powietrza (głównie duża), substancje drażniące czy stres. W okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym AZS jest najczęściej powiązane z alergią pokarmową. Do najczęstszych alergenów pokarmowych u dzieci związanych z AZS należą: białko mleka krowiego, białko jaja kurzego, białka roślinne (soja, zboża), białka ryb, orzechy arachidowe. Z kolei w okresie przedszkolnym i szkolnym większą rolę odgrywają alergeny powietrznopochodne, jak roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, alergeny pochodzenia zwierzęcego i bakteryjnego oraz alergeny grzybów pleśniowych i drożdżopodobnych. Należy jednak pamiętać o możliwości występowania u dzieci uczulonych na pyłki roślin alergii krzyżowych z alergenami pokarmowymi. W każdym wieku wspólnymi czynnikami wywołującymi zaostrzenia choroby mogą być infekcje, stres, pora roku (okres jesienny i zimowy), przegrzewanie dziecka oraz ekspozycja na czynniki drażniące (detergenty, mydła, materiały syntetyczne i wełniane).

Piśmiennictwo

1. Pastuszka M., Kaszuba A.: Atopowe zapalenie skóry. Etiopatogeneza, objawy kliniczne i zalecane schematy postępowania. Lekarz Rodzinny, 2012; 6, 586–595
2. Nowicki R., Trzeciak M., Wilkowska A. i wsp.: Atopic dermatitis: current treatment guidelines. Statement of the experts of the Dermatological Section, Polish Society of Allergology, and the Allergology Section, Polish Society of Dermatology. Post. Dermatol. Alergol., 2015; 32: 239–249