U chorych na POChP z niewydolnością oddechową przewlekłe leczenie tlenem przedłuża życie i poprawia jego jakość oraz korzystnie wpływa na stan emocjonalny i intelektualny. Wymaga ono jednak spełnienia dwóch warunków: właściwej kwalifikacji do leczenia i stosowania tlenu dłużej niż 15 godzin na dobę.
Najważniejszym badaniem jest gazometria krwi tętniczej, która pozwala na obiektywną ocenę wydolności oddechowej na podstawie oceny ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej.
Aby wynik był wiarygodny, do badania należy pobrać próbkę krwi z tętnicy. Niekiedy badana jest tzw. krew arterializowana, pobierana z opuszki palca lub płatka ucha, ale wyniki tego badania nie są dostatecznie wiarygodne.
Badanie wykonuje się w spoczynku. Gazometrię warto wykonać u wszystkich chorych na POChP z FEV1<50% wartości należnej, ale do przewlekłej tlenoterapii kwalifikują się zwykle chorzy na bardzo ciężką POChP (z FEV1<30%).
Do leczenia kwalifikują się chorzy, u których:
Stosowanie przewlekłe tlenoterapii u chorych nie spełniających wyżej wymienionych kryteriów nie jest wskazane (za wyjątkiem szczególnych sytuacji).
Lekarz określa przepływ tlenu, który chory powinien stosować. Jest on wyrażony w litrach na minutę (l/min). Należy okresowo sprawdzać, czy ustawiony przepływ tlenu jest właściwy. Ponadto lekarz podejmuje wspólnie z chorym decyzję o sposobie podawania tlenu. Najczęściej stosowane są wąsy tlenowe (zobacz zdjęcie powyżej). Maska pozwala na precyzyjne dawkowanie stężenia tlenu w mieszaninie oddechowej, ale w nocy może się zsunąć z twarzy, a ponadto utrudnia mówienie i jedzenie, dlatego chorzy preferują wąsy tlenowe.
Kolejną ważną decyzją, która tym razem spada głównie na pacjenta, jest wybór źródła tlenu. Dostępnych jest kilka, wymienionych poniżej, możliwości:
Stosuj tlen jak najdłużej
Tlen należy stosować co najmniej 15 godzin na dobę. Należy przyjąć zasadę, że wąsy tlenowe stosujemy „kiedy tylko się da”. Warto je stosować również podczas rozmowy i jedzenia. W badaniach, w których wykazano korzystny wpływ tlenoterapii na długość życia stwierdzono również, że korzystny efekt zależy od długości stosowania tlenu, absolutnym minimum jest 15 godzin.
Uważaj z ogniem
Podczas przewlekłej tlenoterapii absolutnie nie wolno palić tytoniu! Palenie podczas stosowania tlenoterapii grozi zapaleniem się wąsów tlenowych i poważnymi poparzeniami. Uważać należy również podczas używania kuchenek gazowych i innych źródeł ognia (nie wolno zbliżać twarzy z założonymi wąsami tlenowymi do ognia).
Staraj się zachować aktywność
Dla wygody chorego przewód doprowadzający tlen z koncentratora można wydłużyć, w razie potrzeby nawet do 12 metrów, by ułatwić choremu poruszanie się po domu.