Mój ekspert – 4,5-letni Mikołaj – odpowiada: wtedy, kiedy się do nich mówi.
![](https://adst.mp.pl/img/articles/spotkaniazpsychologia/kiedy_dzieciom_sie_blog.jpg)
Czas nabywania umiejętności mówienia w stopniu pozwalającym na swobodną komunikację jest stosunkowo krótki. Dzieci przyswajają język w swoim otoczeniu (istotna jest także stymulacja). Proces ten ma charakter społeczny, kulturowy i związany jest ze stopniem rozwoju możliwości poznawczych oraz aktywności twórczej dziecka. Psycholingwiści traktują język dziecka jako autonomiczny system językowy, który ulega kolejnym transformacjom.
Przedziały wiekowe, w których dzieci osiągają kolejne etapy umiejętności językowych, nazwane zostały kamieniami milowymi w przyswajaniu. I tak:
- w fazie przedjęzykowej, trwającej przez 1. rok życia dziecka, komunikacja odbywa się głównie na bazie percepcji mowy,
- w fazie językowej trwającej przez 2. rok życia pojawiają się wypowiedzi jednowyrazowe,
- faza wypowiedzi dwuwyrazowych to koniec 2. i początek 3. roku życia,
- pełne zdania w okresie 26.–42. miesiąca życia,
- faza osiągania pełnej kompetencji językowej w języku ojczystym trwa od 4. do 9. roku życia.
Początków języka można dopatrywać się już w okresie prenatalnym. Od 6. miesiąca życia płodowego dziecko słyszy i zapamiętuje cechy głosu matki i dźwięki ze swojego otoczenia. Możliwe jest to ze względu na wczesny rozwój zmysłu słuchu i jego mózgowych mechanizmów.
Opanowanie systemu języka i umiejętność mówienia rozwija się zgodnie ze skomplikowanym, zaprogramowanym planem. Plan ten można wspierać, zapewniając dziecku bogate w bodźce otoczenie.
– Co zrobić, kiedy dziecko nie potrafi mówić? – pytam eksperta Mikołaja.
– Pokazać mu jak się mówi, uczyć je – odpowiada.
– Dlaczego dzieci nie chcą mówić? – dopytuję.
– Bo się wstydzą. Pamiętam jak się wstydziłem dziadków, bo już strasznie długo ich nie widziałem.