Co oznacza nieprawidłowy wynik spirometrii?

Pytanie nadesłane do redakcji

Jak dziecku wyjdzie źle spirometria, co to znaczy?

dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna „Podgórna” w Szczecinie

Najczęstszą przyczyną nieprawidłowego wyniku badania spirometrycznego jest brak współpracy ze strony dziecka. Badanie spirometryczne nie jest badaniem łatwym. Wymaga wykonania kilku spokojnych oraz kilku natężonych wdechów i wydechów. Bardzo ważny jest odpowiednio długi czas wydechu – u dzieci co najmniej 3 s, a u młodzieży i osób dorosłych nie mniej niż 6 s.
Ponadto co najmniej dwa badania w zakresie FEV₁ (pierwszosekundowa natężona objętość wydechowa) i FVC (natężona pojemność życiowa płuc) nie mogą różnić się od siebie o więcej niż 200 ml lub 5%.

Czasami zły wynik pomiaru związany jest z przyczynami technicznymi, takimi jak duży ustnik, nieszczelność między ustami i ustnikiem czy zatkanie ustnika z językiem.
Nieprawidłowy wynik badania niezwiązany z błędami natury technicznej zarówno ze strony badanego, jak i sprzętu może być następstwem patologii w układzie oddechowym lub poza nim.
Najczęściej jest to obturacja dolnych dróg oddechowych (skurcz oskrzeli), charakterystyczna dla astmy, spastycznego zapalenia oskrzeli, rzadziej rozedma płuc, choroby tkanki łącznej i cukrzyca (choroby występują głównie u osób dorosłych).

Przyczyną nieprawidłowego wyniku badania może być także mukowiscydoza, zwłóknienie płuc, usunięcie tkanki płucnej i zapalenie opłucnej.

Na wyniki badania spirometrycznego rzutować mogą również: zwężenie górnych dróg oddechowych spowodowane np. przerośniętymi migdałkami i chorobami krtani czy tchawicy.
Inną przyczyną „złego” wyniku badania spirometrycznego bywa znacznego stopnia skrzywienie kręgosłupa.

Przyczyn nieprawidłowości stwierdzanych w badaniach spirometrycznych jest znacznie więcej; wymienione przeze mnie należą do tych najbardziej typowych.