Bark zamrożony to określenie choroby, w której dochodzi do unieruchomienia barku w następstwie stanu zapalnego stawu. Mimo że choroba mija samoistnie, w znaczący sposób ogranicza aktywność zarówno codzienną, jak i zawodową. Rehabilitacja oraz leki objawowe mogą przyspieszyć ustąpienie dolegliwości i przywrócić ruchomość w stawie.
Co to jest i jakie są przyczyny barku zamrożonego?
Bark zamrożony to patologia, w której na skutek nasilonego stanu zapalnego błony maziowej stawu ramiennego, dochodzi do jej obkurczenia i znacznego ograniczenia ruchomości, niekiedy zupełnego unieruchomienia stawu, co określa się jako „zamrożenie stawu”.
Przyczyna występowania barku zamrożonego nie jest znana. Chorobę obserwuje się częściej u osób w wieku 40–50 lat, u kobiet, osób chorujących na cukrzycę lub zaburzenia hormonalne (np. choroby tarczycy). W niektórych przypadkach początek choroby jest poprzedzony urazem lub operacją barku, ale w większości przypadków pojawia się bez uchwytnej przyczyny. Nie ma dowodów na związek choroby z uprawianiem sportu.
Zamrożony bark - objawy
Na pierwszym etapie choroby pojawia się ból barku, który stopniowo ogranicza ruchomość stawu – ten stan trwa kilka miesięcy. Po około od trzech do sześciu miesięcy choroba przechodzi w kolejną fazę – ruchomość barku pozostaje istotnie ograniczona (bark jest „zamrożony”), ale zmniejszają się dolegliwości bólowe. Bark pozostaje nieruchomy w zależności od przypadku od pół roku do nawet dwóch–trzech lat, ale w większości przypadków z upływem czasu dochodzi do jego „rozmrożenia” i ruchomość stawu powraca.
W przypadku zauważenia już początkowych objawów barku zamrożonego (ból, ograniczenie ruchomości) wskazana jest konsultacja ortopedyczna w poradni specjalistycznej.
Zamrożony bark - rozpoznanie
Rozpoznanie barku zamrożonego ustala się na podstawie wywiadu i badania pacjenta –obraz kliniczny jest dość charakterystyczny.
Diagnozę potwierdza się, wykonując podstawowe badania – RTG (przede wszystkim w celu wykluczenia niektórych innych patologii, takich jak złamania czy zwapnienia; w przypadku barku zamrożonego RTG stawu zwykle jest prawidłowe) oraz USG stawu. Oprócz potwierdzenia obecności stanu zapalnego, obkurczającego torebkę stawową, te badania mają wykluczyć inne patologie w obrębie barku, mogące powodować jego ból i ograniczenie ruchomości.
W niektórych przypadkach, szczególnie niejednoznacznych lub gdy rozważa się leczenie operacyjne, lekarz może zalecić poszerzenie diagnostyki o badanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej, nie są to jednak rutynowe badania w przypadku barku zamrożonego.
Zamrożony bark - metody leczenia
W związku z tym, że choroba w większości przypadków po upływie odpowiedniego czasu ustępuje samoistnie, pacjentom proponuje się przede wszystkim leczenie zachowawcze, które ma zmniejszać dokuczliwość objawów – uśmierzać ból i poprawiać ruchomość barku.
Zamrożony bark - ćwiczenia
Wskazana jest rehabilitacja, w ramach której wykonuje się ćwiczenia stopniowo mobilizujące staw oraz wzmacniające mięśnie. Zalecane ćwiczenia ustala fizjoterapeuta. Postępowanie przeciwbólowe obejmuje zarówno leki podawane doustnie, jak i zastrzyki dostawowe ze środkiem przeciwzapalnym.
Zamrożony bark - leczenie operacyjne
Jeśli wyżej wymienione sposoby nie przynoszą ulgi w dolegliwościach, istnieje możliwość leczenia operacyjnego. Operacja ma na celu uwolnienie przykurczonej torebki stawowej, najczęściej wykonuje się ją metodą artroskopową – z małych nacięć. Ma szansę przynieść korzyść określonej grupie pacjentów (częściej osobom młodym, aktywnym fizycznie), zmniejszając ból i poprawiając ruchomość stawu. Jednocześnie, należy sobie zdawać sprawę, że to inwazyjna metoda leczenia, niosąca ze sobą ryzyko operacyjne, dlatego decyzję o takim postępowaniu w chorobie, która ma tendencję do samoograniczania się należy podejmować bardzo rozważnie.
Zamrożony bark - rokowanie
Rokowanie w przypadku barku zamrożonego co do wyleczenia jest bardzo dobre – w zdecydowanej większości przypadków choroba w ciągu 12–24 miesięcy ustępuje całkowicie i bez powikłań.
Niemniej, w czasie jej trwania objawy mogą być bardzo uciążliwe i znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, wykonywanie pracy zawodowej, aktywność fizyczną itd.
Fizjoterapia, leczenie przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz leczenie operacyjne (w określonych przypadkach) mogą skutecznie łagodzić objawy w czasie trwania choroby.
Co zrobić, żeby uniknąć wystąpienia barku zamrożonego?
Nieznana jest jednoznaczna przyczyna występowania choroby, stąd brak specyficznych metod jej zapobiegania.
Zamrożony bark - domowe sposoby
Nie istnieją domowe sposoby leczenia barku zamrożonego. Pojawienie się objawów choroby jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem, a następnie fizjoterapeutą i wdrożenia odpowiedniego postępowania.
