Pytanie nadesłane do redakcji
Od jakiegoś czasu w pracy mam styczność z pyłami powstałymi w wyniku szlifowania stali nierdzewnych/kwasoodpornych. Niestety z początku nie miałem pojęcia, iż zawierają one w sobie chrom, który jest bardzo toksyczny i przez pierwszy miesiąc nie stosowałem maski ochronnej/przeciwpyłowej. Teraz bardzo się denerwuję, ponieważ obawiam się, że mogę zachorować na nowotwór płuc. Proszę mi powiedzieć, czy po tak krótkim czasie wdychania pyłów z chromem jest to w ogóle możliwe, czy mam się czego obawiać, a jeżeli nie daj Boże tak, to czy istnieją jakieś metody skutecznego oczyszczania płuc/neutralizowania rakotwórczego działania chromu, aby móc zapobiec chorobie, a przynajmniej zminimalizować ryzyko jej wystąpienia.
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Rzeczywiście istnieje wiele dowodów, że zawodowe narażenie na chrom może przyczyniać się do powstania raka płuca. Większość opracowań wskazuje jednak, że narażenie to jest największe dla pracowników zakładów galwanicznych, gdzie powstaje mgła z kwasu chromowego niż wśród pracowników obróbki metali, gdzie narażenie jest znacznie niższe. W dużej metaanalizie 49 badań epidemiologicznych o szkodliwości zawodowej chromu w większości dotyczących zakładów galwanicznych, wykazano, że standaryzowany współczynnik śmiertelności na choroby nowotworowe wyniósł 112 (SMR=112), co oznacza, że na każde 100 zgonów z powodu raka u osób nieobciążonych zawodowo chromem w grupie obciążonej zawodowo wystąpi 112 takich zgonów. Metaanaliza ta potwierdziła, że chrom jest słabszą w stosunku do innych czynników szkodliwych, takich jak dym tytoniowy, azbest czy radon, przyczyną raka płuca.
Wszystkie prace o szkodliwości chromu, do których dotarłam i które oceniały narażenie zawodowe na raka płuca nie wykazywały wzrostu zachorowań na raka płuca przy narażeniu trwającym krócej niż rok, a Pan pisze na szczęście o narażeniu przez miesiąc. Wydaje mi się, że w tej sytuacji może się czuć Pan bezpiecznie i oczywiście w dalszym przebiegu pracy zawodowej nie rezygnować ze środków ochrony osobistej, takich jak maska przeciwpyłowa.
Nie znam natomiast metod skutecznego oczyszczania płuc z pyłów toksycznych, ale proponuje długie i energiczne (wymagające głębokich oddechów) spacery na świeżym (niezanieczyszczonym) powietrzu.
Piśmiennictwo:
Cole P., Rodu B.: Epidemiologic studies of chrome and cancer mortality: a series of meta-analyses. Regul. Toxicol. Pharmacol. 2005; 43(3): 225-231. Epub 2005 Aug 15.Sorahan T., Burges D.C.L., Hamilton L., Harrington J.M.: Lung cancer mortality in nickel/chromium platers, 1946-1995. Occup. Environ Med. 1998; 55: 236-242.