Co to jest i jakie są przyczyny?
Kontaktowe zapalenie powieki i spojówek to zmiany skóry wokół oczu i spojówek wywołane najczęściej reakcją alergiczną, rzadziej toksyczną na kontakt z różnorodnymi substancjami. W ten sposób uczulają: kosmetyki, krople do oczu i ich konserwanty, rzadziej perfumy czy lakiery do paznokci. Reakcje toksyczne spotykamy po kontakcie z niektórymi roślinami, takimi jak sumak jadowity (ozdobne drzewka w naszych parkach i ogrodach) czy barszcz Sosnkowskiego
(ryc. 1).
Jak często występuje?
Nie jest znana częstość występowania.
Jak się objawia kontaktowe zapalenie powiek i spojówek?
Objawy mogą być łagodne (suchość i nadmierne łuszczenie się skóry wokół oczu z miernym świądem) lub ciężkie (silne zaczerwienienie i obrzęk skóry wokół oczu, przekrwienie spojówek, silny świąd skóry i pieczenie spojówek). Jeśli zmiany trwają długo, dochodzi do „starczego wyglądu oczu”, bo skóra staje się nadmiernie pomarszczona, zgrubiała i sucha.
Jak lekarz stawia diagnozę?
![Barszcz Sosnowskiego](https://adst.mp.pl/img/articles/spojowka/barszcz_sosnowskiego350.jpg)
Ryc. 1. Barszcz Sosnowskiego.
Zmiany są łatwe do rozpoznania, natomiast znalezienie „winowajcy” jest nieraz bardzo trudne. Pomocny jest drobiazgowy wywiad dotyczący ostatnio używanych kosmetyków lub leków stosowanych do worka spojówkowego albo w okolicy oczu. Jeśli lekarz podejrzewa więcej substancji uczulających, wykonuje się testy płatkowe, które pozwalają poszukiwać uczulenia na różnorodne substancje chemiczne.
Jakie są sposoby leczenia kontaktowego zapalenia powieki i spojówek?
Podstawową zasadą jest przerwanie kontaktu z domniemaną substancją uczulającą oraz stosowanie jak najmniejszej ilości leków na zmienioną skórę i do worka spojówkowego.
W leczeniu wykorzystuje się łagodne maści nawilżające, tzw. emolienty, krople sztucznych łez bez konserwantów lub kompresy, przemywa się spojówki chłodnym roztworem soli fizjologicznej i przyjmuje leki przeciwalergiczne. Jeśli taka terapia jest niewystarczająca, dalsze leczenie prowadzi specjalista alergolog, stosując albo maści zawierające kortykosteroidy, albo maści z tzw. blokerami kalcyneuryny (które nie są kortykosteroidami) oraz krople przeciwalergiczne do worka spojówkowego.
Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?
Unikać wykazanych substancji uczulających. Zachować dużą ostrożność w stosowaniu nowych kosmetyków czy leków w okolicach oczu. Należy wystrzegać się pracy w następujących zawodach: kosmetyczka, fryzjerka, malarz, kwiaciarka oraz pracy w przemyśle chemicznym i w laboratoriach.