Jakie są najczęstsze skórne objawy alergii na leki. Jak postępować w przypadku podejrzenia ich wystąpienia?
Bardzo istotne jest ustalenie czynnika sprawczego reakcji polekowej. Ponadto ważne jest również odnotowanie w dokumentacji pacjenta nazwy leku, który taką reakcje wywołał.
W Niemczech pacjenci otrzymują „kartę alergii”, natomiast w USA bardziej popularne są bransoletki lub przywieszki/identyfikatory zawierające informacje na temat alergii.
Do skórnych reakcji niepożądanych związanych ze stosowaniem leków zaliczamy:
- osutki plamisto-grudkowe – do leków najczęściej wywołujących ten typ reakcji zaliczamy: ampicylinę, amoksycylinę, NLPZ, sulfonamidy, fenytoinę, karbamazepinę i allopurynol,
- pokrzywkę – leki ją wywołujące to: penicyliny, inne antybiotyki, aspiryna i NLPZ, środki kontrastowe, antagoniści TNF-alfa, sulfonamidy i enzymy,
- obrzęk naczynioruchowy – najczęściej wywołują: inhibitory ACE, antagoniści receptora dla angiotensyny II, penicyliny, aspiryna i inne NLPZ, środki kontrastowe,
- chorobę posurowiczą spowodowaną głównie przez obce surowice, szczepionki i enzymy,
- plamice,
- reakcje liszajowate,
- rumień guzowaty spowodowany głównie przez: doustne środki antykoncepcyjne, sulfonamidy, aspirynę, chlorki, sole złota,
- utrwalone reakcje polekowe (rumień trwały) wywołane przez leki znieczulające: fenylobutazon, fenazolinę; antybiotyki: penicyliny, tetracykliny, erytromycynę, leki przeciwmalaryczne, fenytoinę, barbiturany, sulfonamidy,
- odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne – są to reakcje, w których do rozwoju objawów skórnych nie wystarcza sama obecność leku, lecz konieczna jest także ekspozycja na promienie ultrafioletowe,
- wyprysk kontaktowy,
- choroby autoimmunologiczne indukowane przez leki: leki mogą być przyczyną znanych i dobrze zdefiniowanych chorób autoimmunologicznych. Najczęściej obserwujemy zmiany zbliżone do tocznia rumieniowatego, pęcherzycy lub pemfigoidu.
Do ciężkich skórnych reakcji polekowych zaliczamy:
- rumień wielopostaciowy,
- zespół Stevensa i Johnsona,
- toksyczną nekrolizę naskórka (TEN),
- zespół DRESS,
- ostrą uogólnioną osutkę krostkową (AGEP),
- erytrodermię indukowaną lekami.