W zasadzie wszystkie czynniki środowiskowe mogą uczulać, czyli powodować występowanie alergii, a objawy alergii mogą dotyczyć wielu układów i narządów. Mogą to być: łzawienie i świąd oczu, katar, wysypka (np. swędząca pokrzywka przypominająca bąble po poparzeniu pokrzywą), duszność, chrypka, biegunka. Ciężka, potencjalnie zagrażająca życiu, uogólniona lub ogólnoustrojowa reakcja nadwrażliwości to anafilaksja.
Typowe objawy alergii to m.in.: katar, łzawienie oczu, wysypka, duszność i biegunka.
Zgłoś się do alergologa, jeśli zauważasz u siebie następujące objawy:
- katar
- łzawienie oczu
- wysypkę
- duszność
- inne objawy po kontakcie np. z alergenami pyłków roślin, kurzu domowego, sierścią zwierząt
- biegunkę lub ból brzucha po zjedzeniu jakiegoś pokarmu (zobacz: Alergeny wziewne).
Typowe objawy występujące w najczęstszych chorobach alergicznych przedstawiono w tabeli poniżej.
Najważniejsze choroby alergiczne i ich objawy | |
---|---|
Choroba | Typowe objawy |
alergiczny nieżyt nosa |
|
atopowe zapalenie spojówek |
|
astma oskrzelowa atopowa |
|
atopowe zapalenie skóry (wyprysk atopowy) |
|
pokrzywka atopowa |
|
alergia pokarmowa |
|
wstrząs anafilaktyczny |
|
W wielu przypadkach podejrzenie alergii nasuwa świąd – oczu, nosa czy skóry. Świąd jest jednym z kluczowych objawów alergii. W chorobach alergicznych główną przyczyną świądu jest jedna z najważniejszych substancji wydzielanych przez komórki zapalne, histamina. Również inne objawy alergii, np. katar, są konsekwencją nadmiernego wydzielania substancji zapalnych przez komórki układu odpornościowego (zobacz: Co to jest alergia? Jak Twój organizm reaguje na alergeny?).
Ciężka, potencjalnie zagrażająca życiu, uogólniona lub ogólnoustrojowa reakcja nadwrażliwości to anafilaksja. Przeczytaj więcej: Wstrząs anafilaktyczny i anafilaksja
Alergiczny nieżyt nosa a zapalenie zatok przynosowych
Niestety, objawy alergicznego zapalenia nosa często myli się z objawami zapalenia zatok przynosowych, które najczęściej jest spowodowane zakażeniem wirusowym (przeziębieniem). Warto wiedzieć, jakie różnice w objawach występują w przebiegu tych dwóch chorób (tabela poniżej).
Objawy sugerujące ANN | Objawy zwykle niezwiązane z ANN |
---|---|
co najmniej 2 z następujących objawów, utrzymujących się przez >1 h przez większość dni:
|
|
Jak objawia się alergia
Objawy alergii często są nagłe i występują krótko po kontakcie z uczulającym chorego alergenem (typowo dzieje się tak w alergii na sierść zwierząt). W rozpoznaniu alergii kluczową rolę odgrywa dobrze przeprowadzony wywiad, a zwłaszcza powiązanie występowania objawów z narażeniem na określony alergen.
Wskazówką może być powtarzanie się objawów w określonej sytuacji, np. seryjne kichanie podczas odkurzania (w alergii na alergeny kurzu domowego), ból brzucha i biegunka po zjedzeniu orzeszków (w alergii pokarmowej), nagła duszność po pogłaskaniu kota (alergia na jego alergeny obecne w ślinie i sierści). Objawy uczulenia na pyłki roślin nawracają zwykle w tych samych miesiącach roku (zależy to od tzw. kalendarza pylenia określonej rośliny – zobacz: Kalendarz pylenia).
Badanie chorego przez lekarza (tzw. badanie fizykalne) nie zawsze ułatwia rozpoznanie alergii – po ustąpieniu objawów alergii jego wynik może być całkowicie prawidłowy. W razie jej zaostrzenia objawy zależą od tego, który narząd został zajęty (tabela poniżej).
Typowe objawy chorób alergicznych w badaniu fizykalnym | |
---|---|
Choroba | Typowe objawy w badaniu fizykalnym |
alergiczny nieżyt nosa |
|
atopowe zapalenie spojówek |
|
astma oskrzelowa atopowa |
|
atopowe zapalenie skóry (wyprysk atopowy) |
|
pokrzywka atopowa |
|
alergia pokarmowa |
|
wstrząs anafilaktyczny |
|
Wysypka alergiczna
Zmiany skórne pojawiające się pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób to wyprysk kontaktowy. Objawami wyprysku kontaktowego jest silny świąd skóry, na powierzchni której tworzy się zaczerwienienie, łuszczące się grudki oraz pęcherzyki. Przeczytaj więcej: Wyprysk kontaktowy.
W przebiegu alergii może pojawić się także pokrzywka. Objawami pokrzywki jest pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, które są swędzące (niekiedy bolesne lub piekące), wypukłe, porcelanowobiałe lub różowe, dobrze ograniczone, otoczone przez zaczerwienioną skórę (rumień). Bąble są wyniosłe ponad powierzchnię skóry, szybko powstają i ustępują, nie pozostawiają zmian na skórze. Bąble mogą się zlewać, tworząc rozmaite kształty, i zajmować różną powierzchnię skóry. Bąble pokrzywkowe przypominają skutki poparzenia pokrzywami.
Pokrzywce najczęściej towarzyszy świąd. Przeczytaj więcej: Pokrzywka