Krzem jest pierwiastkiem, którego rola w organizmie, jest ciągle badana, ale wiadomo, że ma działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe. U zdrowych osób zbilansowana dieta pokrywa zapotrzebowanie na krzem.
Co to jest krzem i jaką odgrywa rolę w organizmie?
Krzem jest pierwiastkiem śladowym, który występuje w organizmie, a jego rola jest ciągle badana. Krzem jest składnikiem tkanki łącznej i kostnej. Bierze udział w syntezie kolagenu, który występuje m.in. w naczyniach krwionośnych, stawach, ścięgnach, tkance łącznej, skórze, oraz w prawidłowym funkcjonowaniu tkanki kostnej. Krzem znajduje się także we włosach i paznokciach. Krzem odgrywa wolę w regulowaniu stężenia cholesterolu we krwi i zakłada się, że ma działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe.
Małe stężenie krzemu u osób z chorobą wieńcową może wpływać niekorzystnie na elastyczność tętnic i zwiększać ryzyko miażdżycy oraz jej powikłań.
Krzem wpływa także na prawidłową pracę układu odpornościowego. Poza tym, może wiązać metale, np. zmniejszać wchłanianie glinu w przewodzie pokarmowym, przez co jest uważany za środek przeciwdziałający toksycznemu wpływowi glinu na organizm. Wykazano, że duże stężenie krzemu we krwi koreluje z mniejszym stężeniem glinu i jego mniejszym wchłanianiem.
Ponadto przypisuje się krzemowi korzystny wpływ na kondycję włosów i paznokci.
Źródła krzemu
Źródła krzemu w diecie to między innymi:
- pełnoziarniste produkty zbożowe: owies, jęczmień, proso, brązowy ryż i pszenica
- warzywa korzeniowe: marchew, buraki, rzodkiewka, seler i ziemniaki
- warzywa liściaste: szpinak i kapusta
- owoce: banany i jabłka
- migdały, orzechy włoskie, nasiona słonecznika
- herbata z liści pokrzywy
- piwo
- niefiltrowana woda
- kawa
- soczewica.
Krzem – badanie
W laboratoriach można wykonać badanie stężenia krzemu we krwi.
Niedobór krzemu
U osób, które przeszły zabieg usunięcia żołądka, mimo prawidłowo zbilansowanej diety, stężenie krzemu we krwi może być mniejsze niż w populacji ogólnej.
Krzem – suplementacja
Zbilansowana dieta u zdrowych osób pokrywa zapotrzebowanie na krzem. Nie ma badań dotyczących toksyczności i dawki maksymalnej krzemu przyjmowanego w suplementacji. Krzem jest wydalany z moczem, dlatego przyjmowanie dużych dawek krzemu może powodować powikłania ze strony nerek.
Przyjmuje się, że krzem może zmniejszać ryzyko osteoporozy. Badania wskazują, że mężczyźni i kobiety przed menopauzą, w których diecie jest więcej krzemu, mają większą gęstość kości niż osoby z mniejszą podażą krzemu. Nie ustalono jednak, czy przyjmowanie suplementów krzemu zmniejsza ryzyko osteoporozy.
Prowadzi się badania, w jakich sytuacjach zdrowotnych korzystne może być przyjmowanie krzemu.
