Grzybica pochwy - leki dostępne bez recepty nie pomogą w jej całkowitym wyleczeniu

Grzybica pochwy, a w szczególności zakażenie drożdżakami, czyli grzybami z rodzaju Candida, jest częstym problemem zdrowotnym. Infekcję grzybiczą pochwy przechodzi przynajmniej raz w życiu nawet 75% kobiet [3, 4].

Najczęściej grzybicę pochwy wywołuje drożdżak z gatunku Candida albicans [1, 2]. Typowe objawy zakażenia to [1-4]:

• dyskomfort podczas współżycia;
• nietypowa wydzielina z dróg rodnych, o „serowatej” konsystencji i białym kolorze;
• obrzęk okolic intymnych;
• świąd lub pieczenie pochwy;
• zaczerwienienie sromu.

Warto wiedzieć: Jeśli doszło do rozprzestrzenienia się zakażenia grzybiczego, grzybica pochwy może dawać także objaw w postaci dyskomfortu podczas oddawania moczu [3].

Grzybica pochwy - kto jest najbardziej narażony?

Do czynników sprzyjających rozwojowi grzybicy pochwy należą [2, 3, 4]:

• ciąża;
• cukrzyca;
• długotrwałe stosowanie antybiotyków;
• nadmierny stres, skutkujący osłabieniem odporności;
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej;
• stosowanie hormonalnej terapii zastępczej;
• stosowanie leków immunosupresyjnych;
• stosowanie zbyt agresywnych środków do higieny intymnej, przez co dochodzi do zaburzenia równowagi mikroorganizmów, które naturalnie zasiedlają okolice intymne.

Warto wiedzieć: Grzybicy pochwy może sprzyjać noszenie zbyt obcisłej lub syntetycznej bielizny, czego skutkiem jest zatrzymywanie wilgoci, co z kolei stwarza idealne warunki do rozwoju drożdżaków [2].

Grzybica pochwy - leki bez recepty - czy są skuteczne?

Jak poradzić sobie z grzybicą pochwy? Leki dostępne bez recepty mogą pomóc w załagodzeniu niektórych objawów grzybicy, jednak samoleczenie (bez konsultacji z lekarzem) może nie wystarczyć.

Po pierwsze, to, co pacjentka uznała za grzybicę pochwy, może być w rzeczywistości całkiem inną chorobą - podobne objawy mogą dawać np. atopowe zapalenie skóry, bakteryjne zakażenie sromu, choroba Pageta okolicy sromu lub liszaj twardzinowy sromu [1, 2]. To jednostki chorobowe, które wymagają innego podejścia i specjalistycznego leczenia. Stosowanie przeciwko dedykowanych grzybicy pochwy leków dostępnych bez recepty będzie nieskuteczne.

Po drugie, jeśli rzeczywiście mamy do czynienia z grzybicą pochwy, w szczególności nawracającą, leki powinny być dopasowane do danego gatunku grzyba. Samoleczenie objawów nie wystarczy, aby zapobiec nawrotom choroby, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja z lekarzem ginekologiem, który przepisze odpowiednie leki, a w przypadku wątpliwości zleci jeszcze dodatkowo badania diagnostyczne.

Warto wiedzieć: Jeśli zawczasu nie wdroży się dobrze dopasowanego leczenia, grzybica pochwy może się rozprzestrzenić na pobliskie tkanki, np. zainfekować otwór cewki moczowej [3]. Ryzyko powikłań jest wyższe u osób z osłabionym układem odpornościowym.

Grzybica pochwy - leki na receptę są konieczne do całkowitego wyleczenia

W przypadku grzybicy pochwy leki, które może przepisać lekarz, powinny wykazywać przede wszystkim działanie antygrzybiczne w stosunku do grzybów z rodzaju Candida. Jeśli objawy grzybicy pochwy nawracają, konieczne może być przeprowadzenie posiewu w kierunku innych gatunków grzyba [1].

W toku leczenia grzybicy pochwy leki, które mogą zostać przepisane to np. [1, 2, 3, 5-8]:

• amfoterycyna B - antybiotyk przeciwgrzybiczy wytwarzany przez bakterie z gatunku Streptomyces nodosus;
• flukonazol - syntetyczny azolowy lek przeciwgrzybiczy;
• klotrimazol - lek przeciwgrzybiczy o szerokim zakresie działania;
• mikonazol - lek przeciwgrzybiczy i przeciwbakteryjny, który prowadzi do obumierania komórek grzyba;
• nystatyna - przeciwgrzybiczy antybiotyk wytwarzany przez bakterie z gatunku treptomyces nursei.

Warto wiedzieć: W przypadku łagodnego przebiegu grzybicy pochwy leki miejscowe aplikowane dopochwowo mogą wystarczyć do zapanowania nad infekcją. Jeśli jednak zakażenie jest poważniejsze, lekarz zaleci stosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych [1, 2]. Ogólnoustrojowa kandydoza (infekcja grzybicza) może wymagać stosowania leków przeciwgrzybiczych dożylnie. W szczególności agresywnych terapii mogą wymagać zakażenia wywołane przez gatunki grzybów inne niż Candida albicans [4].

Jak zapobiegać grzybicy pochwy?

Na koniec kilka słów o zapobieganiu grzybicy pochwy. Leki na tę chorobę są łatwo dostępne w aptekach po okazaniu recepty, jednak zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć.

Oto podstawowe zasady profilaktyki grzybicy pochwy [3, 4]:

• najważniejszy jest styl życia - grzybicy można zapobiegać poprzez dbanie o higienę okolic intymnych, dbanie o zdrową dietę i kontrolowanie poziomu cukru we krwi, noszenie przewiewnej bielizny wykonanej z naturalnych materiałów, unikanie stosowania kosmetyków do higieny intymnej o podrażniającym składzie, a także unikanie długotrwałego noszenia mokrych ubrań czy kostiumów kąpielowych;
• w przypadku choroby nie należy nadużywać antybiotyków, jeśli nie jest to konieczne;
• w sytuacji potwierdzenia grzybicy okolic intymnych u partnera seksualnego należy się wstrzymać ze współżyciem aż do zakończenia leczenia. Jeśli objawy grzybicy wystąpiły u obojga partnerów, wskazane jest, aby leczenie wdrożyć u obu osób.

Źródła:
1. Jeanmonod, R., Jeanmonod, D. (2019). Vaginal Candidiasis (Vulvovaginal Candidiasis). [online] National Library of Medicine. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459317 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
2. Arya, N. R., Naureen, B. R. (2023). Candidiasis. [online] PubMed. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560624 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
3. Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG) (2019). Vaginal yeast infection (thrush): Overview. [online] Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK543220 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
4. Mayo Clinic (2019). Yeast infection (vaginal) - Symptoms and causes. [online]. Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/yeast-infection/symptoms-causes/syc-20378999 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
5. Medycyna Praktyczna - Baza Leków (n.d.). Amfoterycyna B[online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=1258 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
6. Medycyna Praktyczna - Baza Leków (n.d.). Klotrimazol[online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=463 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
7. Medycyna Praktyczna - Baza Leków (n.d.). Mikonazol[online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=569 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
8. Medycyna Praktyczna - Baza Leków (n.d.). Nystatyna[online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=619 [Dostęp: 02.07.2024 r.]
9. Medycyna Praktyczna - Baza Leków (n.d.). Flukonazol. [online] Available at: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=319 [Dostęp: 02.07.2024 r.]