medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Pochodna eburnameniny, alkaloidu izolowanego z Vinca minor.
Mechanizm działania winpocetyny jest złożony. Lek wpływa korzystnie na metabolizm mózgowy, zwiększa przepływ krwi w mózgu, naczyniach siatkówki oraz w uchu wewnętrznym, poprawia właściwości reologiczne krwi, działa osłonowo na tkankę nerwową.
Winpocetyna poprawia mikrokrążenie mózgu: hamuje agregację płytek krwi, zmniejsza patologicznie zwiększoną lepkość krwi. Ułatwia transport tlenu do tkanki mózgowej poprzez zmniejszenie powinowactwa tlenu do erytrocytów. Selektywnie zwiększa przepływ krwi przez naczynia mózgowe: zwiększa frakcję mózgową pojemności minutowej serca, zmniejsza opór naczyń mózgowych nie zmieniając parametrów krążenia układowego (ciśnienie krwi, pojemność minutowa serca, tętno, całkowity opór obwodowy). Nie wywołuje tzw. efektu podkradania a nawet przeciwnie, zwiększa perfuzję obszarów o zaburzonym ukrwieniu, nie wywołując zmian w miejscach o prawidłowym przepływie krwi. Po podaniu i.v. (0,1-1mg/kg mc.) winpocetyna zmniejsza opór naczyniowy i zwiększa przepływ krwi w tętnicy szyjnej wewnętrznej i tętnicy kręgowej, szczególnie w przypadku zwężenia naczyń.
W badaniach klinicznych wykazywano poprawę u pacjentów z różnym nasileniem zaburzeń neurologicznych od zaburzeń pamięci do stanów poudarowych. W badaniach kontrolowanych, dotyczących pamięci krótkoterminowej, przeprowadzonych na zdrowych ochotnikach, wykazano znaczące skrócenie czasu przypominania z 700 msek do 450 msek.
Winpocetyna hamuje wychwyt adenozyny, która jest jednym z najważniejszych regulatorów miejscowego przepływu krwi, przez erytrocyty, przez co nasila jej neuroprotekcyjne działanie. Łagodzi szkodliwy wpływ reakcji cytotoksycznych wywołanych przez aminokwasy.
Winpocetyna zależnie od stężenia blokuje kanały sodowe i wapniowe oraz hamuje działanie receptorów NMDA i AMPA. Blokowanie kanałów sodowych może odpowiadać za działanie neuroprotekcyjne i przeciwdrgawkowe. Winpocetyna pobudza metabolizm mózgowy: zwiększa zużycie glukozy i tlenu przez tkankę mózgową, zwiększa tolerancję komórek mózgu na hipoksję, zwiększa transport glukozy, która jest wyłącznym źródłem energii dla mózgu, przez barierę krew-mózg, zmienia metabolizm glukozy na bardziej korzystny tlenowy szlak przemian energetycznych, wybiórczo hamuje działanie izoenzymu fosfodiesterazy cGMP-PDE zależnego od kompleksu Ca2+ – kalmodulina, w wyniku czego zwiększa się stężenie cAMP i cGMP w mózgu i następuje zwiotczenie mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Winpocetyna zwiększa stężenie ATP i stosunek ATP/AMP w mózgu, inicjuje intensywny metabolizm tlenowy glukozy w mózgu, zwiększa metabolizm noradrenaliny i serotoniny w mózgu, pobudza układ noradrenergiczny i wykazuje działanie przeciwutleniające.
Farmakokinetyka
Po podaniu p.o. osiąga maks. stężenie we krwi po 60 min, a w tkankach po 2–4 h. Wchłanianie następuje w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Jej całkowita dostępność biologiczna wynosi ok. 7%. W 66% wiąże się z białkami osocza. Po podaniu i.v. obserwuje się dwufazową dystrybucję leku. Głównym metabolitem powstającym przez hydrolizę jest kwas apowinkamowy (AVA; 25–30% metabolitów), pozostałe to hydroksywinpocetyna, hydroksy-AVA, dihydroksy-AVA-glicynian i ich połączenia z glukuronianami i/lub siarczanami. W moczu stwierdza się śladowe ilości leku w postaci niezmienionej. Farmakokinetyka winpocetyny jest liniowa. t1/2 wynosi średnio 4,83 h. Lek wydalany jest głównie z moczem (60%) i kałem (40%).
Szczególne grupy chorych
Właściwości farmakokinetyczne u osób w podeszłym wieku nie różnią się w sposób istotny od właściwości farmakokinetycznych u pacjentów młodszych, nie dochodzi również do kumulacji leku w organizmie.
Nie ma konieczności modyfikowania dawkowania w przypadku zaburzeń czynności wątroby i nerek, ponieważ winpocetyna w tych populacjach chorych nie kumuluje się nawet podczas długotrwałego stosowania.
Zaburzenia krążenia mózgowego
I.v.
Leczenie ostrych stanów niedokrwienia mózgu: napadowego, przemijającego niedokrwienia (TIA) i udaru niedokrwiennego oraz stanów po udarze, gdy konieczne jest leczenie parenteralne.
P.o.
Leczenie przewlekłej niewydolności krążenia mózgowego, w tym stany po udarze niedokrwiennym oraz leczenie otępienia naczyniopochodnego. Łagodzenie psychicznych i neurologicznych objawów niewydolności krążenia mózgowego.
W okulistyce:
I.v., p.o.
Leczenie przewlekłych zaburzeń krążenia w naczyniówce i siatkówce oka (np. zakrzepicy, niedrożności środkowej tętnicy lub żyły siatkówki).
W laryngologii:
I.v.
Leczenie starczego przytępienia słuchu pochodzenia naczyniowego lub spowodowanego toksycznym wpływem leków, innych rodzajów starczego przytępienia słuchu (samoistnego, w wyniku działania hałasu), choroby Meniere’a i szumów usznych.
P.o.
Leczenie zaburzeń słuchu o podłożu naczyniowym.
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ostra faza udaru krwotocznego, ciężka choroba niedokrwienna serca, ciężkie zaburzenia rytmu serca. Nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią oraz u kobiet w wieku rozrodczym, niestosujących skutecznej antykoncepcji.
Stosunek korzyści do ryzyka
Przed zastosowaniem leku u osób z podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym, chorych przyjmujących leki przeciwarytmiczne lub z niemiarowością i zespołem wydłużonego odstępu QT należy rozważyć stosunek korzyści do ryzyka.
Wydłużenie odstępu QT
Zaleca się wykonywanie badań EKG u osób z zespołem wydłużonego odstępu QT lub przyjmujących leki mogące wydłużać odstęp QT.
Kontrola przebiegu leczenia
W czasie długotrwałego leczenia monitorować parametry biochemiczne krwi.
Niedociśnienie
Zachować ostrożność u osób z niedociśnieniem.
Drgawki
Lek może obniżać próg drgawkowy.
Substancje pomocnicze
Preparat w postaci pozajelitowej
Preparat zawiera sorbitol, który jest źródłem fruktozy. U osób z dziedziczna nietolerancją fruktozy lek można stosować wyłącznie wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne, po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu.
Preparat zawiera alkohol benzylowy, który może powodować reakcje alergiczne. Duże objętości alkoholu benzylowego z powodu ryzyka kumulacji toksyczności (kwasica metaboliczna) należy podawać z ostrożnością i tylko w razie konieczności, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.
Preparat zawiera pirosiarczyn sodu, który może rzadko powodować ciężkie reakcje nadwrażliwości i skurcz oskrzeli.
Preparaty w postaci tabletek
Preparatów zawierających laktozę nie należy stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Beta-adrenolityki, klopamid, glibenklamid, digoksyna, acenokumarol, hydrochlorotiazyd
Nie obserwowano interakcji z β-adrenolitykami (np. pindololem), klopamidem, glibenklamidem, digoksyną, acenokumarolem i hydrochlorotiazydem.
Alfa-metylodopa
Ponieważ w czasie równoległego stosowania z α-metylodopą obserwowano nasilenie działania hipotensyjnego, podczas takiego leczenia skojarzonego zaleca się regularną kontrolę ciśnienia tętniczego.
Adenozyna
Winpocetyna podawana jednocześnie z adenozyną zwiększa jej działanie neuroprotekcyjne.
Leki działajace na OUN, leki przeciwarytmiczne, leki przeciwnadciśnieniowe, leki przeciwzakrzepowe
Zachować ostrożność, stosując równolegle leki działające na OUN, leki przeciwarytmiczne, przeciwnadciśnieniowe i przeciwzakrzepowe.
P.o.
Niezbyt często: zaburzenia snu (bezsenność, senność), zawroty i bóle głowy, osłabienie, zmiany ciśnienia tętniczego (głównie obniżenie ciśnienia tętniczego), uderzenia krwi do głowy, nudności, zgaga, suchość w jamie ustnej, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, alergiczne odczyny skórne, obniżenie odcinka ST, wydłużenie odstępu QT, częstoskurcz, dodatkowy skurcz serca.
Rzadko: bóle brzucha, leukopenia.
Po podaniu i.v. działania niepożądane były podobne jak po podaniu p.o., jednak zaburzenia naczyniowe występowały często, a dodatkowo obserwowano zapalenie żył (często) oraz nadmierne pocenie się (niezbyt często).
Przedawkowanie
Długotrwałe podawanie winpocetyny w dawce 60 mg/d p.o. lub 1 mg/kg mc. i.v. jest bezpieczne. Jednorazowe przyjęcie p.o. dawki 360 mg winpocetyny nie spowodowało wystąpienia działań niepożądanych.
Stosowanie winpocetyny jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży, w okresie karmienia piersią oraz u kobiet w wieku rozrodczym, które nie stosują skutecznych metod antykoncepcyjnych.
Ciąża
Winpocetyna przenika przez barierę łożyska, przy czym jej stężenie w łożysku i we krwi płodu jest mniejsze niż we krwi matki. Badania na zwierzętach wykazały toksyczność rozrodczą, w tym wady rozwojowe, krwawienie z łożyska i poronienia.
Karmienie piersią
Winpocetyna przenika do pokarmu kobiecego. Brak jest wiarygodnych danych dotyczących jej wpływu na niemowlęta karmione piersią. Stosowanie u kobiet karmiących piersią jest przeciwwskazane.
Dorośli.
I.v. w powolnym wlewie, z szybkością nieprzekraczającą 80 kropli/min. Początkowo zwykle 20 mg po rozcieńczeniu w 500 ml 0,9% roztw. NaCl lub glukozy. W zależności od tolerancji dawkę można stopniowo (w ciągu 2–3 dni) zwiększyć do 1 mg/kg mc./d. Leczenie i.v. trwa zwykle 10–14 dni, następnie zaleca się kontynuację leczenia preparatem p.o.
P.o., po posiłku. 5–10 mg 3 ×/d.
Nie przeprowadzono badań wpływu winpocetyny na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
