Pytanie nadesłane do redakcji
Mam dość dziwne pytanie. Skąd biegunka? Zaczęła się 2 dni temu w nocy i mam ją do teraz. W zasadzie mam tylko biegunkę i czasami boli mnie podbrzusze. Cokolwiek zjem, po 10–15 minutach wydalam. Dziwię się, skąd to się bierze. Czy jest możliwe, by przez nią spóźniała mi się miesiączka? A może to właśnie ona jest powodem biegunki? Jestem zagubiona i proszę o szybką pomoc. Będę bardzo wdzięczna.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Najczęstszą przyczyną biegunki ostrej są zakażenia, najczęściej wirusowe, czasem bakteryjne. Objawy zwykle trwają krótko i ustępują samoistnie.
O wiele rzadziej przyczyną są zaburzenia trawienia i wchłaniania (np. niektórych cukrów), działania niepożądane leków czy witamin, alergie i nietolerancje pokarmowe.
W diagnostyce różnicowej przyczyn biegunki bierze się pod uwagę głównie postać stolca (stopień uformowania), domieszkę krwi lub śluzu, ale także towarzyszące objawy (ból brzucha, gorączka), czynniki nasilające (np. pokarmy mleczne), przyjmowane leki (głównie ostatnio stosowane antybiotyki). Ważne informacje z wywiadu to ostatnio przebyte hospitalizacje lub podróże, a także np. kąpiel w basenie czy kontakt ze zwierzętami domowymi. Warto przypomnieć sobie ostatnie „błędy dietetyczne”, czyli spożycie niezbyt świeżej żywności, zwłaszcza nabiału, jaj, nieprzetworzonego mięsa, owoców morza.
Dodatkowe badania nie zawsze są potrzebne, można wykonać testy immunologiczne, badanie ogólne kału i badanie w kierunku zakażenia bakteryjnego.
Zwykle nie ma potrzeby stosowania leków przeciwbakteryjnych. Przede wszystkim w razie nasilonej wodnistej biegunki należy przeciwdziałać odwodnieniu. Należy uzupełnić płyny i elektrolity. Popularne leki zapierające (loperamid) należy stosować z ostrożnością. Są przeciwwskazane w przypadku obecności krwi w stolcu i towarzyszącej gorączki.
W niektórych przypadkach (gdy występuje upośledzona odporność, biegunka podróżnych czy niektóre zakażenia bakteryjne) można zastosować antybiotyki w porozumieniu z lekarzem.
Jeżeli objawy nie ustępują i biegunka przyjmuje charakter przewlekły, dalsza diagnostyka obejmie badanie kału na pasożyty, badania serologiczne z krwi, badania endoskopowe (kolonoskopia, gastroskopia z pobraniem kosmków), test oddechowy itp.
Powyższe informacje dotyczą ostrej biegunki. Jednak należy pamiętać, że w okresie okołomiesiączkowym często zdarzają się zaburzenia rytmu wypróżnień spowodowane wahaniami poziomu hormonów. Nie jest to nic groźnego i objawy ustępują samoistnie.