Wskazania do cholecystektomii

Pytanie nadesłane do redakcji

Jestem po całkowitej resekcji żołądka (choroba nowotworowa). Ostatnio stwierdzono u mnie liczne złogi w woreczku żółciowym, dostałem skierowanie na operację. Czy jest konieczna operacja złogów, czy można leczyć to inaczej? Czy w razie usunięcia woreczka będzie zachowana funkcja trawienia pokarmu?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Zbigniew

Odpowiedziała

lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Klinika Gastroenterologii i Hepatologii UJ CM w Krakowie

Obecność złogów w drogach żółciowych nazywamy kamicą żółciową, precyzując w zależności od lokalizacji „kamieni”, mówimy o kamicy pęcherzykowej i/lub kamicy przewodowej.

Typowe objawy kamicy pęcherzyka żółciowego to ból kolkowy pod prawym łukiem żebrowym (w nadbrzuszu po stronie prawej). Ból może promieniować do łopatek lub do pleców. Mogą się także pojawić nudności lub wymioty nieprzynoszące ulgi, biegunki lub wręcz odwrotnie brak wypróżnień i wzdęcia. Możliwe są jasne stolce i ciemniejszy mocz – co świadczy o upośledzonym przepływie żółci przez przewody żółciowe.

Dolegliwości pojawiają się po tak zwanych błędach dietetycznych, jak tłuste, ciężkostrawne pokarmy lub obfite posiłki.

W przypadku kilkugodzinnego epizodu bólu, gorączki, żółtaczki mówimy o ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego.

Kamicę żółciową rozpoznaje się na podstawie obrazu klinicznego oraz badań obrazowych. Podstawowym badaniem jest badanie ultrasonograficzne (USG) jamy brzusznej. Badanie to pozwala stwierdzić obecność złogów w pęcherzyku, w mniejszym stopniu uwidacznia złogi w przewodach żółciowych. Do oceny przewodów żółciowych stosuje się tomografię komputerową, cholangiopankreatografię rezonansu magnetycznego (cholangioNMR) lub cholangiopankreatografię wsteczną (ERCP). O wskazaniach i przeciwwskazaniach do powyższych badań decyduje lekarz po zebraniu wywiadu, badaniu fizykalnym i ew. wcześniejszych badaniach.

Leczenie kamicy żółciowej polega na usunięciu pęcherzyka ze złogami. Zabieg nosi nazwę cholecystektomii i może być wykonywany metodą laparoskopową lub klasyczną z otwarciem powłok jamy brzusznej. Do każdej z tych metod istnieją wskazania i przeciwwskazania, podczas zabiegu laparoskopowego może istnieć konieczność zmiany sposobu na klasyczny.

Wskazania do cholecystektomii to objawowa kamica żółciowa, zwapniały pęcherzyk żółciowy, możliwość usunięcia pęcherzyka żółciowego podczas innego zabiegu chirurgicznego. Istnieje także pojęcie profilaktycznej cholecystektomii, np. u osób w immunosupresji, z cukrzycą – obecnie to zagadnienie jest kontrowersyjne. Bezobjawowa, przypadkowo stwierdzona kamica sama z siebie nie stanowi wskazania do zabiegu. Kamica przewodowa jest bezwzględnym wskazaniem do interwencji chirurgicznej.

U osób, które nie zgadzają się na zabieg lub mają do niego przeciwwskazania można zastanowić się nad próbą leczenia farmakologicznego z użyciem preparatów kwasu ursodeoksycholowego. Metoda ta ma małą skuteczność i można ją stosować w szczególnych sytuacjach. Wskazaniem do stosowania preparatów kwasu ursodeoksycholowego jest (zgodnie z charakterystykami produktu Lleczniczego) obecność cholesterolowych kamieni żółciowych o średnicy mniejszej niż 15 mm, przepuszczalnych dla promieni rentgenowskich, u osób z zachowaną czynnością pęcherzyka żółciowego.

O konieczności zabiegu decyduje lekarz badający pacjenta na podstawie objawów, lokalizacji konkrementów w drogach żółciowych, wielkości kamieni, dodatkowych chorób.