Mleko kozie – właściwości, skład, objawy uczulenia

dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk

Mleko kozie to produkt o zbliżonym składzie podstawowych składników pokarmowych (białka, tłuszczu i laktozy) do mleka krowiego. Jednak z uwagi na nadmierne ilości niektórych składników mineralnych i niedobór witaminy B₁₂ nie można go stosować w pewnych grupach wiekowych

Fot. Reijo Telaranta/ pexels.com

Mleko kozie – wartość odżywcza

Mleko kozie charakteryzuje się taką samą zawartością białka i tłuszczu co mleko krowie. Zawiera ono także laktozę, w nieznacznie mniejszej ilości niż w przypadku mleka krowiego. Porównanie wartości odżywczej tych dwóch produktów żywnościowych przedstawiono w tabeli poniżej.

Tabela. Zawartość białka, tłuszczu i laktozy w 100 g mleka koziego i krowiego
	mleko kozie	mleko krowie
białko	3,1	3,1
tłuszcz	3,5	3,5
laktoza	4,6	4,9

Pomimo podobnej zawartości białka, mleko kozie charakteryzuje się mniejszymi micelami kazeinowymi. Fakt ten decyduje o tym, że białka mleka koziego są szybciej i łatwiej trawione przez enzymy obecne w żołądku i dwunastnicy. Ponadto średnica kuleczek tłuszczowych mleka koziego jest mniejsza niż w przypadku mleka krowiego, co ułatwia łatwiejszy dostęp do nich enzymów odpowiedzialnych za trawienie tłuszczu.

Mleko kozie – czy jest odpowiednie dla niemowląt?

Niemodyfikowanego mleka koziego nie należy podawać jako głównego posiłku u niemowląt <12. miesiąca życia. Zawiera ono bardzo duże ilości niektórych składników mineralnych (m.in. wapnia, magnezu i fosforu), przekraczające znacznie ilość tych składników w mleku kobiecym. Ponadto jest ono ubogie w kwas foliowy i witaminę B₁₂, co może zwiększać ryzyko niedokrwistości z niedoboru kwasu foliowego i/lub witaminy B₁₂.

Mleko kozie modyfikowane

Mleko kozie jako źródło białka może być wykorzystywane w mleku modyfikowanym. Produkt taki, podobnie jak preparaty dla niemowląt wytwarzanych z mleka krowiego, powinien spełniać wymagania określone w odpowiednich dyrektywach Komisji Europejskiej.

Modyfikacja mleka koziego, podobnie jak krowiego, jest niezbędna, ponieważ mleko takie nie nadaje się do żywienia niemowląt <12. miesiąca życia. Modyfikowane mleko kozie uznaje się za bezpieczne i jest ono zarejestrowane do stosowania u niemowląt w wielu krajach, również w UE.

Czy mleko kozie można stosować przy alergii na białka mleka krowiego?

Mleka koziego nie należy podawać dziecku, u którego zdiagnozowano alergię na białka mleka krowiego (dotyczy to także mleka koziego modyfikowanego). Tłumaczy się to faktem, że u wielu dzieci obserwuje się krzyżową alergię na białka mleka zwierząt kopytnych (w α-kazeinach krowy i kozy 87–98% łańcuchów polipeptydów ma identyczną budowę i zawiera te same aminokwasy). Dzieci z alergią na białka mleka krowiego powinny bazować na preparatach mlekozastępczych o znacznym stopniu hydrolizy białka.

U dzieci oraz dorosłych z alergią na białka mleka krowiego mleko kozie może powodować nieżyt nosa, pokrzywkę, atopowe zapalenie skóry, astmę, a w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny.

dr n. med. Dominika Wnęk

Dietetyk, wieloletni pracownik Zakładu Biochemii Klinicznej UJ CM oraz aktywny uczestnik trzech ramowych programów Unii Europejskiej: Lipgene, NuGO oraz Bioclaims. Wielokrotny wykładowca w ramach kursów doskonalących dla dietetyków realizowanych przez Polskie Towarzystwo Dietetyki.
Zainteresowania badawcze skupiają się głównie na zagadnieniach dotyczących otyłości i wpływu składników diety na ekspresję genów i procesy komórkowe (nutrigenomika). Swoje doświadczenie w leczeniu otyłości zdobywała, pracując w Poradni Leczenia Zaburzeń Lipidowych i Otyłości, działającej przy Zakładzie Biochemii Klinicznej UJ CM oraz jako uczestniczka licznych kursów i konferencji organizowanych w kraju i za granicą.
Obecnie związana jest z wydawnictwem Medycyna Praktyczna, gdzie pełni funkcję redaktora w serwisie „Dieta i ruch”.

28.05.2024

Zobacz także

Kazeina - czym jest i gdzie występuje Białka kazeinowe stanowią przeważającą część ogólnej ilości białek znajdujących się w mleku krowim. Obecność tych białek decyduje o wysokiej wartości odżywczej mleka i produktów mlecznych. Eliminacja tych produktów z diety z powodu alergii na białka mleka krowiego (w tym kazeinę) wymaga szczególnej dbałości o dietę.
Czy stosowanie mleka koziego u niemowląt i małych dzieci jest bezpieczne? Od czasu do czasu podać niemowlęciu ser kozi lub jogurt jako przekąskę, jednak wprowadzając pokarmy uzupełniające, warto zwrócić uwagę, aby wybierać te bogate w żelazo.
Czy mogę karmić dziecko kozim mlekiem? Jestem mamą 7,5-miesięcznego dziecka. Chciałam zapytać, czy odstawiając je do piersi, mogłabym mu podać mleko kozie? Czy lepsze będzie mleko modyfikowane?
Alergia na mleko kozie i owcze Przypadki alergii na mleko jednego gatunku kopytnych u osób dobrze tolerujących mleko innych gatunków (może z wyjątkiem osła) są ogromnie rzadkie, ale się zdarzają.

Wybrane treści dla Ciebie

Laktoza – co to jest i jakie są objawy nietolerancji laktozy Laktoza to dwucukier powszechnie występujący w produktach mlecznych. Z kolei nietolerancja laktozy to dość częsta choroba, ponieważ wraz z wiekem dochodzi do zmniejszenia się wytwarzania laktazy – enzymu odpowiedzialnego za rozkład laktozy. W zależności od stopnia niedoboru tego enzymu, objawy nietolerancji mogą mieć różne nasilenie.
„Mleko” ryżowe – właściwości, jak je zrobić, czy nadaje się dla dzieci? „Mleko” ryżowe charakteryzuje się największa zawartością węglowodanów ogółem (w porównaniu do napoju sojowego, migdałowego, owsianego czy kokosowego). Jest to produkt nie zawierający laktozy i glutenu.
Nadwrażliwość na pokarmy Nadwrażliwość na pokarmy to nadmierna, patologiczna i nieadekwatna do sytuacji reakcja organizmu na jakąś substancję, której spożycie może wywołać objawy ze strony różnych narządów i układów. Do reakcji nadwrażliwości mogą się przyczynić składniki pokarmowe i dodatki do żywności.
Nietolerancja laktozy w celiakii Zwykle objawy nietolerancji laktozy obserwuje się około pół godziny po spożyciu produktów obfitujących w laktozę. Nasilenie objawów zależy od dawki laktozy dostarczonej z pożywieniem oraz od jej indywidualnej tolerancji.
Test tolerancji laktozy Test tolerancji laktozy to jedna z możliwości diagnozowania nietolerancji laktozy. Podczas testu pacjent otrzymuje do wypicia roztwór laktozy. Następnie w odpowiednich punktach czasowych oznacza się stężenie glukozy we krwi
„Mleko” sojowe – czy jest zdrowe i jakie ma właściwości? Napój sojowy, jako jedyny wśród napojów roślinnych, dostarcza taką samą ilość białka, jak mleko krowie. Jest on uboższy w tłuszcz, a przede wszystkim dostarcza mniejszych ilości nasyconych kwasów tłuszczowych w porównaniu z mlekiem krowim. Ponadto napój ten dostarcza izoflawonów o działaniu przeciwutleniającym.
Kontrowersje wokół spożycia mleka krowiego i jego przetworów Przeglądając treści dostępne w Internecie, można znaleźć ogromną liczbę stron internetowych, których autorzy sugerują, iż mleko krowie jest „cichym zabójcą”, „dobre dla cieląt, a nie dla ludzi”, „prowadzi do złamań kości”, „powoduje alergię, nietolerancję laktozy, stan zapalny, osteoporozę, zaćmę, anemię i kamienie nerkowe” itd. Warto skoncentrować się na faktach i na podstawie dostępnych dowodów naukowych ustalić, jakimi rzetelnymi danymi na temat mleka krowiego obecnie dysponujemy.
„Mleko” kokosowe (napój kokosowy) – właściwości, jak je zrobić, czy jest zdrowe? „Mleko” kokosowe to produkt wykorzystywany głównie to przygotowywania owsianek i koktajli. Napój ten nie zawiera laktozy ani glutenu. Z uwagi na fakt, że jest to produkt pochodzenia roślinnego, nie dostarcza cholesterolu. „Mleko” kokosowe jest jednak źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, które w diecie powinny być ograniczane.
Alergia pokarmowa Około 1/3 ludzi przypisuje sobie „uczulenie” na określony pokarm, ale prawdziwa alergia pokarmowa występuje u 4—8% dzieci i 2—4% osób dorosłych. Do najczęstszych alergenów pokarmowych uczulających dzieci należą: mleko krowie (1—5%) oraz jajka. Dorosłych uczulają zazwyczaj ryby i owoce morza, orzechy, seler, pomidor, przyprawy, zboża.
Nietolerancja laktozy - dieta, zawartość laktozy w produktach mlecznych Z artykułu dowiesz się jaka ilość laktozy spożyta jednorazowo nie powoduje objawów nietolerancji laktozy u osób dorosłych. Ponadto w tekście znajdują się także wskazówki jakimi produktami, o podobnych wartościach odżywczych, należy czasowo zastąpić produkty mleczne