Cebula (Allium cepa L.) to warzywo powszechnie wykorzystywane w kuchni polskiej. Roślina ta pochodzi najprawdopodobniej z Azji Środkowej, a obecnie uprawiana jest niemal we wszystkich krajach. Cebula jest źródłem kwercetyny, której przypisuje się m.in., działanie antyoksydacyjne.
Fot. Magda Ehlers/ pexels.com
Cebula – wartość odżywcza
Cebula to warzywo o małej wartości energetycznej – 100g dostarcza 30 kcal. Zawartość węglowodanów ogółem wynosi 6,9 g, a błonnika pokarmowego 1,7 g w 100 g produktu.
Zawartość poszczególnych witamin i składników mineralnych zamieszczono w tabeli poniżej.
Tabela. Zawartość witamin i składników mineralnych w 100 g cebuli | |
---|---|
witamina A [µg] | 2 |
β-karoten [µg] | 12 |
witamina E [mg] | 0,12 |
witamina B1 [mg] | 0,030 |
witamina B2 [mg] | 0,030 |
witamina B3 [mg] | 0,2 |
witamina C [mg] | 6 |
sód [mg] | 6 |
potas [mg] | 121 |
wapń [mg] | 25 |
fosfor [mg] | 14 |
żelazo [mg] | 0,5 |
magnez [mg] | 8 |
Źródło: Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K. i wsp.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2003 |
Cebula – źródło związków siarki
Cebula charakteryzuje się zawartością związków biologicznie czynnych zwanych tiosulfinatami (te same związki znajdują się także w czosnku). Ich zawartość zależy od odmiany cebuli. Najwyższą ich zawartość ma cebula żółta, następnie czerwona, a najmniej biała.
Tiosulfinaty to związki lotne, powstające w wyniku uszkodzenia tkanek roślin, takich jak cebula i czosnek. Decydują one o ich ostrym smaku oraz charakterystycznym zapachu. Ponadto w przypadku cebuli są one powodem, dla którego jej obieranie powoduje łzawienie oczu. Związkom tym przypisuje się także działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze
Cebula - źródło kwercetyny
W cebuli występują związki zwane flawonoidami. Głównym związkiem z tej grupy jest kwercetyna. Związek ten jest jednym z najpowszechniej występujących flawonoidów w produktach pochodzenia roślinnego. Poza cebulą występuje on także w herbacie, orzechach włoskich, truskawkach, porzeczkach i pomarańczach. Kwercetyna wykazuje działanie antyoksydacyjne, co oznacza, że chroni organizm przed niekorzystnym działaniem nadmiernych ilości wolnych rodników tlenowych. Hamuje także aktywność enzymów zaangażowanych w ich syntezę. Badania naukowe dostarczają dowodów na to, że obecne w warzywach i owocach flawonoidy (w tym kwercetyna) odgrywają ważną rolę w profilaktyce różnych chorób m.in. miażdżycy, nowotworów, otyłości, cukrzycy oraz chorób neurodegeneracyjnych. Stąd zgodnie z Talerzem Zdrowego Żywienia w codziennej diecie powinny dominować warzywa i owoce (z przewagą warzyw). Zaleca się, aby stanowiły one połowę tego, co spożywamy.
Syrop z cebuli
Syrop z cebuli to jeden z popularniejszych domowych sposobów leczenia/wspomagania leczenia sezonowych infekcji wirusowych.
W Internecie można znaleźć informację o jego zastosowaniu w przypadku bólu gardła, suchego kaszlu, a rekomenduje się jego podawanie na początku infekcji lub jako uzupełnienie leczenia.
Jak już wspomniano wcześniej cebula jest źródłem tiosulfinatów które, jak wskazują badania przeprowadzone przede wszystkim na liniach komórkowych i modelu zwierzęcym, mogą wykazywać działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Właściwości te można pomocniczo wykorzystać w leczeniu infekcji wirusowych.
Na dzień dzisiejszy nie dysponujemy badaniami klinicznymi oceniającymi skuteczność i bezpieczeństwo stosowania syropu z cebuli w leczeniu infekcji dróg oddechowych, a większość korzystnych doniesień o stosowaniu go w powyższym przypadku, opiera się na długiej praktyce stosowania.
Piśmiennictwo
- Aleksandrowicz-Trzcińska M., Hallmann Ewelina: Cebula (Allium cepa L.) jako biologiczny środek ochrony roślin w szkółkach leśnych. SYLWAN 157 (7): 495-505, 2013.
- Di Petrillo A., Orru G., Fais A., Fantini M.C.: Quercetin and its derivates as antiviral potentials: A comprehensive review. Phytother Res. 2022; 36(1): 266–278. doi:10.1002/ptr.7309.
- Chakraborty A.J., Uddin T.M., Matin Zidan B.M.R. i wsp.: Allium cepa: A Treasure of Bioactive Phytochemicals with Prospective Health Benefits. Evid Based Complement Alternat Med. 2022; 2022: 4586318. Published 2022 Jan 18. doi:10.1155/2022/4586318