Miód to tradycyjnie stosowany środek w przypadku kaszlu u dzieci, którego skuteczność oceniano w badaniach klinicznych i porównywano z działaniem innych leków oraz placebo
Kaszel to objaw chorób układu oddechowego, najczęściej wirusowej infekcji górnych dróg oddechowych. W początkowej fazie przeziębienia na ogół występuje kaszel suchy, który może być napadowy, dla dzieci bywa bardzo męczący, utrudniający sen, a przez to codzienną aktywność, stanowi też przyczynę niepokoju rodziców. W leczeniu kaszlu suchego stosuje się preparaty przeciwkaszlowe, natomiast uważa się, że miód może być równie istotnym lekiem dzięki jego właściwościom przeciwzapalnym i zapobiegającym rozwojowi drobnoustrojów.
W 2018 roku opublikowano przegląd systematyczny, do którego włączono 9 badań naukowych, obejmujących łącznie 1230 dzieci w wieku 12 miesięcy do 18 lat z kaszlem spowodowanym ostrym wirusowym lub bakteryjnym zapaleniem górnych dróg oddechowych. W przeglądzie porównywano efekt podawania miodu z lekami, mieszanką miodu z bromelainą (enzym ananasa), placebo (substancję obojętną dla organizmu) oraz brakiem leczenia. Efekt tych substancji oceniono pod kątem czasu trwania kaszlu, stopnia złagodzenia (częstotliwości, zmniejszenia nasilenia, mniejszej uciążliwości objawu) oraz poprawy jakości snu dzieci i ich opiekunów. Ocenę stopnia złagodzenia kaszlu przeprowadzono za pomocą kwestionariusza, wypełnianego przez rodziców dzieci, w którym według 7- lub 5-punktowej skali oceniali nasilenie następujących objawów kaszlu: częstotliwość kaszlu, nasilenie, uciążliwość, zaburzenia snu dziecka związane z kaszlem, zaburzenia snu opiekunów/rodziców w związku z kaszlem dziecka w nocy.
Wyniki tego badania pokazują, że miód podawany przez 3 dni istotnie skracał czas trwania kaszlu w porównaniu z lekiem rozszerzającym drogi oddechowe (salbutamol) i placebo, jak również zmniejszał częstotliwość, nasilenie i uciążliwość kaszlu. W zakresie łagodzenia kaszlu miód działał korzystniej w porównaniu z brakiem leczenia, placebo oraz niektórymi lekami przeciwkaszlowymi bez recepty (np. dekstrometorfanem, difenhydraminą). Miód natomiast nie wykazał lepszego działania w poprawie jakości snu dzieci i ich rodziców. Z uwagi na ograniczenia badań poddanych analizie (większość dzieci leczono przez jedną noc), autorzy przeglądu zaznaczyli, że wskazane jest przeprowadzenie wysokiej jakości badań oceniających skuteczność miodu w łagodzeniu ostrego kaszlu u dzieci.
Zarówno w przypadku podawania miodu, jak i porównywanych z nim leków u niektórych dzieci obserwowano działania niepożądane, takie jak: nerwowość, bezsenność, nadpobudliwość oraz objawy z przewodu pokarmowego.
Zgodnie z wcześniejszymi badaniami autorów prawdziwy pozostaje wniosek, że podawanie dzieciom miodu przed snem jest bezpieczne i lepiej niż placebo łagodzi kaszel związany z infekcją górnych dróg oddechowych.
Należy pamiętać, że miodu nie zaleca się dzieciom przed ukończeniem 1. roku życia, z uwagi na ryzyko zanieczyszczenia produktu bakterią Clostridium botulinum (toksyna jadu kiełbasianego), której spożycie przez małe dziecko może spowodować botulizm niemowlęcy – chorobę układu nerwowego, będącą zagrożeniem dla życia dziecka.
