Uczulenie na truskawki to rodzaj alergii pokarmowej, czyli stanu, w którym organizm rozwija nieprawidłową reakcję na substancje zawarte w truskawkach (alergeny). Najczęstszym objawem uczulenia na truskawki jest zespół alergii jamy ustnej, który objawia się pieczeniem, mrowieniem, swędzeniem i drętwieniem w jamie ustnej. Objawy pojawiają się bezpośrednio po spożyciu truskawek, ustępują po kilku–kilkunastu minutach i zwykle nie wymagają leczenia.
Fot. pexels.com
Co to jest alergia na truskawki?
Truskawki są popularnym owocem na całym świecie. Alergia na truskawki jest rodzajem alergii pokarmowej. Oznacza to, że u osoby uczulonej kontakt z alergenami znajdującymi się w truskawkach powoduje odpowiedź układu odpornościowego i objawy. Owoce truskawek zawierają alergizujące białka Fra a, należące do rodziny białek, które powodują objawy tzw. zespołu alergii jamy ustnej.
Alergia na truskawki – objawy
Truskawki mogą powodować różne rodzaje reakcji.
Reakcja miejscowa (podrażnienie skóry) i wyprysk kontaktowy po spożyciu truskawek
Reakcja miejscowa to stan, kiedy po kontakcie z truskawkami dochodzi do podrażnienia skóry. Truskawka ma kwaśne pH, co powoduje, że po kontakcie ze skórą może powodować podrażnienie objawiające się zaczerwienieniem skóry bez świądu. Reakcje takie mogą występować u dzieci np. wokół ust i na policzkach. Objawy pojawiają się bardzo szybko, w ciągu kilku sekund lub minut od kontaktu z truskawkami i zwykle utrzymują się kilka godzin w formie czerwonych, płaskich (niewyniosłych ponad poziom skóry) plam. Czasem mogą utrzymywać się dłużej jako kontaktowe zapalenie skóry, czyli egzema. Sucha skóra może sprzyjać pojawieniu się tego typu reakcji. Objawom skórnym nie towarzyszą objawy alergii, takie jak obrzęk, pokrzywka, wymioty czy trudności z oddychaniem. Podrażnienie to nie jest alergią, tylko reakcją miejscową.
Jak radzić sobie z reakcją miejscową po zjedzeniu truskawek?
Jeśli u dziecka występuje podrażnienie skóry i czerwone plamy po zjedzeniu truskawek, pomocne może być:
- przemycie skóry (wokół ust, policzków) letnią wodą, żeby usunąć pozostałości truskawek. Nie należy stosować mydła ani szorować skóry, bo może to pogorszyć sytuację.
- posmarowanie twarzy łagodnym kremem nawilżającym dla dzieci
- unikanie drapania, pocierania skóry
- zastosowanie chłodnego okładu.
Aby zapobiec wystąpieniu podrażnienia po kolejnym zjedzeniu truskawek, należy najpierw wyleczyć powstałe zmiany skórne. Pomocne może być też posmarowanie maścią obszaru wokół ust przed jedzeniem truskawek i zmieszanie truskawek z pokarmem o mniejszej kwasowości, aby zmniejszyć drażniące działanie truskawek.
Alergia na truskawki: Zespół alergii jamy ustnej
Zespół alergii jamy ustnej to najczęstsza reakcja alergiczna na truskawki. Zespół alergii jamy ustnej to zespół objawów dotyczących jamy ustnej, takich jak: swędzenie, mrowienie, pieczenie i obrzęk jamy ustnej lub gardła. U niektórych chorych mogą dołączyć poważniejsze objawy: trudności w połykaniu (związane z obrzękiem przełyku), silny ból brzucha z towarzyszącymi wymiotami, a także chrypka (wywołana obrzękiem głośni) i duszność. Jest to spowodowane odpowiedzią układu odpornościowego na alergen znajdujący się w truskawkach, czyli białka Fra a. Zwykle objawy pojawiają się w ciągu kilku lub kilkunastu minut po spożyciu truskawek.
Przetworzone truskawki nie wywołują objawów alergii
Alergen odpowiedzialny za ten rodzaj reakcji jest unieszkodliwiany przez obróbkę cieplną, dlatego osoby mające objawy zespołu alergii jamy ustnej po spożyciu truskawek mogą tolerować przetworzone truskawki. Oznacza to, że spożywanie gotowanych lub pieczonych truskawek nie wywołuje u nich żadnych objawów. Należy jednak wziąć po uwagę, że u osób, u których oprócz objawów dotyczących jamy ustnej wystąpiły inne, poważniejsze objawy alergii, takie jak kaszel lub pokrzywka, konieczne może być unikanie spożywania truskawek w jakiejkolwiek formie.
Należy wziąć pod uwagę, że u osób tych może występować reakcja alergiczna także na inne owoce, w tym jabłka, gruszki, morele, wiśnie, melony, banany, orzechy, takie jak orzechy laskowe, lub warzywa, takie jak seler i marchewka. Jest to tzw. alergia krzyżowa. Alergia krzyżowa może dotyczyć też innych substancji, takich jak lateks i pyłki brzozy. Zwykle objawy zespołu alergii jamy ustnej mijają w ciągu minut (do pół godziny) od spożycia truskawek.
Leczenie zespołu jamy ustnej po spożyciu truskawek
Leczenie polega na niespożywaniu surowych truskawek. Należy jednak wziąć po uwagę, że u osób, u których oprócz objawów dotyczących jamy ustnej wystąpiły inne, poważniejsze objawy alergii, takie jak kaszel lub pokrzywka, konieczne może być unikanie spożywania truskawek w jakiejkolwiek formie.
Doraźnym sposobem na złagodzenie objawów jest usunięcie truskawek z ust i dokładne przepłukanie jamy ustnej wodą, najlepiej ciepłą (ale nie gorącą). Objawy powinny ustąpić po kilku lub kilkunastu minutach. Rzadko stosuje się leki przeciwhistaminowe.
Polecamy: Zespół alergii jamy ustnej u dzieci
Anafilaksja i wstrząs anafilaktyczny po spożyciu truskawek
W rzadkich przypadkach u osób uczulonych po spożyciu truskawek może się rozwinąć anafilaksja, czyli ciężka, szybko rozwijająca się, potencjalnie zagrażająca życiu, uogólniona reakcja nadwrażliwości.
Jej objawy to pokrzywka, czyli wysypka przypominająca poparzenie pokrzywą, kichanie, duszność, świszczący oddech, kaszel, wymioty, biegunka i spadek ciśnienia tętniczego, co może prowadzić do utraty przytomności i śmierci. Objawy narastają bardzo szybko. Wstrząs anafilaktyczny jest stanem zagrożenia życia! W takim przypadku należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. W leczeniu wstrząsu najważniejsze jest szybkie podanie adrenaliny, dlatego osoby, które mają ampułkostrzykawkę z adrenaliną (przepisaną przez lekarza po poprzednich reakcjach anafilaktycznych), powinny ją sobie niezwłocznie podać.
Przeczytaj więcej: Wstrząs anafilaktyczny (anafilaksja) - objawy, przyczyny i leczenie
Nietolerancja pokarmowa a truskawki
Innym niż alergia na truskawki stanem jest nietolerancja pokarmowa. Nietolerancja pokarmowa może obejmować różne narządy i układy, ale zwykle powoduje objawy żołądkowo-jelitowe: gazy, wzdęcia, bóle brzucha i biegunkę.
W przypadku nietolerancji pokarmowych ilość spożytego pokarmu jest bezpośrednio związana z nasileniem objawów, co odróżnia je od alergii pokarmowych, w których nawet śladowe ilości pokarmu mogą wywołać nasiloną reakcję alergiczną. Truskawki zawierają cukier owocowy, czyli fruktozę, która u niektórych osób może wywołać objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak ból brzucha, wzdęcia, mdłości, biegunkę.
Innymi objawami związanymi ze spożyciem truskawek mogą być rumień i podrażnienie wokół ust, które wystąpią po zjedzeniu dużej ilości truskawek. Osoba, która może zjeść jedną lub dwie truskawki bez objawów, po całej misce truskawek może mieć już takie objawy. Możliwym wyjaśnieniem takich objawów jest to, że niektóre owoce, takie jak truskawki, zawierają związki podobne do histaminy lub uwalniające histaminę i mogą powodować niewielkie wykwity skórne, swędzenie lub pokrzywkę u niektórych osób.
Czy uczulenie na truskawki może minąć?
Tak, u części osób uczulonych na truskawki z czasem może dojść do rozwinięcia się tolerancji.
