Klecanka rdzaworożna jest powszechnie występującym w Polsce owadem błonkoskrzydłym. Z wyglądu jest podobna do osy pospolitej i choć mniej agresywna, to jej użądlenia są boleśniejsze. U osób z nadwrażliwością na jad błonkoskrzydłych może po użądleniu rozwinąć się reakcja alergiczna, a nawet wstrząs anafilaktyczny, który jest stanem zagrożenia życia.
Klecanka rdzaworożna – co to jest?
Klecanka rdzaworożna to jeden z gatunków błonkoskrzydłych, czyli owadów z błoniastymi skrzydłami. Klecanka rdzaworożna należy do rodziny osowatych i przypomina z wyglądu osę pospolitą [zobacz zdjęcie niżej]. Ciało klecanki ma długość od 13 do 16 mm. Klecanka ma żółto-czarne ubarwienie, jak wiele innych osowatych. Dla osób niewprawnych odróżnienie latającej klecanki od osy pospolitej lub innych podobnie wyglądających owadów może być trudne, ponieważ nie ma ona żadnych charakterystycznych cech. Warto wiedzieć, że wiele gatunków owadów ma żółto-czarne ubarwienie, ponieważ taki wygląd jest sygnałem odstraszającym drapieżnika. Kolor żółty w przyrodzie jest ostrzeżeniem „uwaga: żądlę, gryzę”, dlatego też różne, nieszkodliwe, nieposiadające żądła ani jadu owady w ten sposób próbują zabezpieczyć przed potencjalnym atakiem.
Klecanka rdzaworożna. Fot. istockphoto.com
Czym różni się klecanka rdzaworożna od osy pospilitej?
Odróżnienie klecanki rdzaworożnej od osy pospolitej może być trudne. Oba te owady mają podobne ubarwienie, klecanka jest nieco smuklejsza. Klecanki mają pomarańczowe lub żółte czułki, natomiast osy czarne. Klecanki budują też inne gniazda niż osy. Klecanki budują charakterystyczne, otwarte, sklecone gniazda, które składają się z pojedynczego plastra. Osy natomiast budują gniazda zamknięte, owalne.
Gdzie występuje klecanka rdzaworożna?
Klecanka rdzaworożna występuje na terenie całej Polski i jest gatunkiem często spotykanym. Ma szczególne upodobanie do terenów suchych i ciepłych, dobrze nasłonecznionych. Jest jednak tak szeroko rozpowszechniona, że zasiedla nawet tereny przekształcone przez człowieka (miasta, tereny przemysłowe), choć większe jest prawdopodobieństwo spotkania klecanki na terenach zielonych.
Użądlenie klecanki
Klecanka rdzworożna jest mniej agresywna od osy, ale jej użądlenie jest bardziej dotkliwe. Użądlenie klecanki jest bardzo bolesne, ponieważ atakuje nie tylko żądłem, ale gryzie także żuwaczkami. Klecanka zwykle żądli w obronie swojego gniazda, dlatego nie należy jej drażnić. Z tego względu przy kontakcie z klecankami należy unikać machania rękami i odganiania ich. Paradoksalnie tego typu zachowania prowokują klecanki do ataku. Należy spokojnie, powoli oddalić się od gniazda na bezpieczną odległość i odejść.
Użądlenie klecanki rdzaworożnej – objawy
Po użądleniu przez klecankę, jak po użądleniu przez różne owady błonkoskrzydłe, może dojść do różnych reakcji. Najłagodniejsza jest zwyczajna reakcja miejscowa, kiedy w miejscu użądlenia pojawia się zaczerwienie, ból i obrzęk. Objawy te mijają same bez leczenia. Czasem reakcja miejscowa może być duża (alergiczna), wówczas obrzęk jest większy (o średnicy ponad 10 cm) i utrzymuje się ponad dobę, a towarzyszyć mu mogą objawy ogólne: m. in. złe samopoczucie, uczucie rozbicia, dreszcze, gorączka lub ból głowy.
Rzadziej dochodzi do reakcji uogólnionych, np. alergicznej (w tym wstrząsu anafilaktycznego), a także toksycznej.
Przeczytaj więcej: Użądlenia przez owady
Czy są preparaty odstraszające klecanki?
Środki odstraszające owady (repelenty) są nieskuteczne w przypadku owadów błonkoskrzydłych.
Jak się pozbyć gniazda klecanek rdzaworożnych?
Nie należy próbować samodzielnie usuwać gniazda klecanek, ponieważ może to skończyć się mnogimi użądleniami. Jest to szczególnie niebezpieczne, gdyż przy użądleniu przez wiele owadów jad może działać toksycznie, powodując bardzo poważne objawy, podobne do tych występujących przy anafilaksji. Aby pozbyć się gniazda klecanek, należy wezwać przeszkolone służby.
