Jak informuje dr n. med. Magdalena Kocot–Kępska, Prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, opublikowany rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 lutego 2023 roku standard organizacyjny opieki zdrowotnej w dziedzinie świadczeń zdrowotnych z zakresu rozpoznania, leczenia, monitorowania bólu, niezależnie od jego przyczyny, realizowanych w warunkach ambulatoryjnych, wprowadza kompleksową, pełną ścieżkę postępowania z pacjentem z bólem w opiece ambulatoryjnej.
Fot. Matthias Zomer/ pexels.com
Zasadnicze znaczenie w kompleksowości standardu ma monitorowanie skuteczności leczenia na podstawie oceny natężenia bólu, ulgi w wyniku zastosowanej terapii, stopnia stosowania się pacjenta do zaleceń terapeutycznych, wystąpienia działań niepożądanych po zastosowaniu wdrożonego leczenia, skuteczności leczenia działań niepożądanych i ewentualnej modyfikacji leczenia w odpowiedzi na wystąpienie działań niepożądanych oraz ocenę stopnia satysfakcji pacjenta z leczenia przeciwbólowego.
– Wprowadzenie właściwego postępowania z pacjentem z bólem przewlekłym na poziomie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest bardzo istotne dla 8,5 mln dorosłych osób cierpiących z powodu ból przewlekłego – wskazała Marzena Domańska, Prezes Fundacji Eksperci dla Zdrowia. – Jest spełnieniem wieloletnich oczekiwań pacjentów cierpiących z powodu bólu przewlekłego i jestem przekonana, że w sposób znaczący wpłynie pozytywnie na jakość ich życia.
– Wprowadzenie standardu rozporządzeniem Ministra Zdrowia wynika przede wszystkim z obowiązku wykonywania świadczeń zdrowotnych przez świadczeniodawców zgodnie z najnowszą wiedzą medyczną i prawną. Standard organizacyjny leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych jest efektem współpracy Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, Fundacji Eksperci dla Zdrowia z Ministrem Zdrowia – dodaje Domańska.
Pierwszym elementem standardu postępowania jest ocena bólu. Odbywa się poprzez przeprowadzenie wywiadu lekarskiego z pacjentem, badanie przedmiotowe, badanie wykonywane za pomocą skali bólu i badań pomocniczych. Wywiad powinien skupiać się na przyczynach i natężeniu bólu, charakterze i okolicznościach jego występowania, informacjach o dotychczasowym leczeniu, wypływie dolegliwości na jakość życia pacjenta oraz o dolegliwościach mogących wynikać bezpośrednio z bólu. Powinien być przeprowadzany z użyciem skal natężenia bólu określonych rozporządzeniem. W równym stopniu istotne jest badanie przedmiotowe, w którym lekarz może znaleźć potwierdzenie objawów bólowych opisywanych przez pacjenta w wywiadzie, badania pomocnicze mają na celu uzupełnienie informacji przekazanych przez pacjenta w wywiadzie i ich wybór zależy od schorzenia i stanu zdrowia pacjenta.
Elementem standardu jest obowiązkowe wprowadzenie dołączenie do historii choroby pacjenta karty oceny natężenia bólu, która stanie się obligatoryjnym elementem dokumentacji medycznej i umożliwi pełne monitorowanie dolegliwości bólowych. – Świadczenia w poradni leczenia bólu będą odbywać się w przypadku wyczerpania możliwości diagnostycznych i leczniczych pacjenta w podstawowej opiece zdrowotnej lub innej poradni specjalistycznej, lub w sytuacji trudności w postawieniu właściwego rozpoznania, braku lub niewielkiej skuteczności dotychczasowego sposobu leczenia, wskazania do zastosowania inwazyjnych metod leczenia, a także trudności w opanowaniu działań niepożądanych po terapii - podkreśla dr n. med. Magdalena Kocot–Kępska.
Z chwilą wejścia w życie rozporządzenie zagwarantuje skuteczną realizację prawa do leczenia bólu, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, wszystkim chorym, którzy cierpią z powodu bólu, w ramach świadczeń opieki zdrowotnej, bez względu na źródło tego bólu, wiek pacjenta oraz miejsce jego leczenia. Jednocześnie w ramach kampanii NIE MUSI BOLEĆ zostaną przeprowadzone działania edukacyjne dla pacjentów oraz informacyjne dla lekarzy.
