W Polsce potrzeba systemowych rozwiązań dla dorosłych osób ze spektrum autyzmu – uważa ekspertka. W odnalezieniu się tych osób w dorosłej rzeczywistości pomóc może m.in. rozwój tzw. mieszkań treningowych, w których uczyłyby się samodzielnego funkcjonowania w codziennym życiu.
Fot. Pixabay.com
Przez osoby ze spektrum autyzmu rozumie się osoby z zaburzeniami neurorozwojowymi, charakteryzującymi się znacznymi trudnościami w interakcjach i społecznej komunikacji. To np. autyzm atypowy lub zespół Aspergera.
Oligofrenopedagog oraz terapeutka behawioralna Alicja Pilch powiedziała, że w Polsce wciąż brakuje systemowych rozwiązań pomocowych dla osób dorosłych ze spektrum autyzmu. "Zgodnie z przepisami osoby te mogą przebywać w szkole do ukończenia 18. lub 25. roku życia. Ale co dalej?" – pytała ekspertka.
W zależności od intelektu, samodzielności i dostosowania społecznego osoby ze spektrum autyzmu wybierają dalszą drogę edukacyjną lub w pozostają pod opieką rodziny. A rodzinie, szczególnie rodzicom – podkreśliła terapeutka – zależy, by ich dzieci jak najbardziej usamodzielniły się i mogły odnaleźć się w rzeczywistości.
W ocenie ekspertki pomóc w tym może m.in. rozwój tzw. mieszkań treningowych. "Pod okiem i opieką terapeutów dorośli z autyzmem uczą się tam, jak samodzielnie dbać o zdrowie, gospodarować pieniędzmi, spędzać wolny czas, załatwiać sprawy w urzędach, przygotowywać posiłki, robić zakupy, prać, sprzątać. Są to takie 'szkoły życia'" – tłumaczyła Pilch.
Dodała, że głównym założeniem mieszkań treningowych jest maksymalne usamodzielnienie podopiecznego, aby w przyszłości mógł sam ubiegać się o swoje mieszkanie i stać się osobą niezależną.
Jak mówiła Pilch, mieszkania te od lat z powodzeniem funkcjonują m.in. na Zachodzie i w Skandynawii. "W Polsce mamy na razie 3 takie miejsca: Wejherowo, Płock i Zduńska Wola, które działają dopiero od kilku lat. Powstaje też kolejny taki ośrodek pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Terapii Behawioralnej, ale nadal trwa zbiórka funduszy. Jak się jednak okazało, potrzeby w naszym kraju są znaczne" – dodała ekspertka.
Inną formą pomocy dorosłym ze spektrum autyzmu są zakłady pracy chronionej. Działają one na rzecz aktywizacji zawodowej osób, które nie są w pełni samodzielne, a tam mogą pracować na miarę swoich możliwości, pod okiem instruktorów. Praca w tych zakładach umożliwia im też samodzielne utrzymywanie się.
Ważne dla rozwoju osób dorosłych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu jest ponadto uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej, gdzie oprócz zajęć stricte terapeutycznych mają zajęcia m.in. z zakresu rękodzieła czy podstaw ekonomii potrzebnych do codziennego życia.
Pilch dodała, że obok tych rozwiązań, konieczne jest także dalsze uwrażliwianie społeczeństwa. "Bardzo krzywdzący jest np. pogląd, że osoby ze spektrum autyzmu są agresywne; zachowania te wynikają po prostu z nieumiejętności komunikacji. Jeżeli jesteśmy pozbawieni kanału komunikacyjnego, to próbujemy w jakiś inny sposób zwrócić na siebie uwagę albo wyrazić nasze emocje. Być może jest to więc próba przekazania nam czegoś, a nie atak agresji" – mówiła Pilch.
Temat zaburzeń ze spektrum autyzmu poruszany był podczas międzynarodowej konferencji pt. "Język i emocje 2017", organizowanej przez Uniwersytet Śląski. Wkrótce na kanale konferencji na YouTube udostępnione mają być nagrania poszczególnych wystąpień i warsztatów. Organizowane są też pokonferencyjne, bezpłatne webinaria.
