Podatek zdrowotny, rozliczany i pobierany razem z PIT na zasadach i w wysokości odpowiadającej składce ubezpieczenia zdrowotnego, wpływy z akcyzy od tytoniu i alkoholu, podatek o działalności ubezpieczeniowej w zakresie OC, a także dotacja z budżetu państwa – miałyby się składać na przychody państwowego funduszu celowego, powołanego w miejsce NFZ. To jedna z koncepcji rozważanych przez zespół ds. zmian systemowych przy ministrze zdrowia.
Fot. JG / Kurier MP
Głównym założeniem, przyświecającym w tej chwili pracom zespołu, jest nie tylko utrzymanie, ale zwiększenie dynamiki wzrostu publicznych nakładów na cele zdrowotne.
Eksperci są przekonani, że tego celu nie da się osiągnąć bez wyraźnego wydzielenia środków z budżetu państwa – stąd poszukiwanie rozwiązań gwarantujących odrębność przychodów na zdrowie. I położenie głównego nacisku na dwa źródła: podatek zdrowotny (przy założeniu, że wpływy z niego będą nie mniejsze niż obecnie ze składki zdrowotnej) oraz dotację z budżetu państwa, która powinna, zdaniem członków zespołu, wyrównać dochody funduszu celowego do poziomu 6,5 proc. PKB w 2020 roku (w 2018 roku miałoby to być 5,5 proc., w 2019 roku – 6 proc. PKB).
Fundusz celowy pozostawałby w gestii Ministra Zdrowia, bez osobowości prawnej, zaś jego obsługą na poziomie ministerstwa mogłyby się zająć departamenty, utworzone w oparciu o zlikwidowaną Centralę NFZ.
Na poziomie województw organem realizującym zadania z obszaru finansowania ochrony zdrowia, byłby wojewoda, działający z upoważnienia ministra zdrowia. Obsługą dodatkowych zadań w obszarze ochrony zdrowia w regionach zajmowałyby się komórki organizacyjne w strukturach urzędów wojewódzkich, utworzone w oparciu o zlikwidowane oddziały wojewódzkie NFZ. Podstawą prawną ich działalności (wydawania pieniędzy, kontraktowania świadczeń) byłyby rozporządzenia wykonawcze ministra.
Minister zdrowia w porozumieniu z ministrem finansów mieliby sporządzać trzyletnie prognozy zarówno przychodów, jak i wydatków funduszu celowego, i na tej podstawie – projekty planu finansowego funduszu na rok następny (w czerwcu). Plan finansowy na kolejny rok, po zaopiniowaniu przez sejmowe komisje finansów publicznych oraz zdrowia, musiałby zostać zatwierdzony do końca lipca. Plan finansowy funduszu celowego byłby załącznikiem do ustawy budżetowej.
Plany zakupu świadczeń, przy uwzględnieniu mapy regionalnej potrzeb zdrowotnych oraz stanu dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej w regionie, byłyby przygotowywane przez wojewodów i zatwierdzane przez ministra zdrowia – po zatwierdzeniu wojewoda miałby prawo zawierania umów ze świadczeniodawcami.