Tabela 2.3-1. Kategorie ryzyka sercowo-naczyniowegoa

Ryzyko

Kryteria

Stężenia docelowe lipidów i apoB

bardzo dużeb

– ChSN na podłożu miażdżycy udokumentowana kliniczniec lub udokumentowana jednoznacznie na podstawie badań obrazowychd

– cukrzycae i rozpoznana ChSN na podłożu miażdżycy i/lub ciężkie powikłania narządowef

– ciężka PChNg

LDL-C <1,4 mmol/l (<55 mg/dl)h i zmniejszenie stężenia wyjściowegoi o ≥50%

nie-HDL-C <2,2 mmol/l (<85 mg/dl)

apoB <65 mg/dl

duże

 – cukrzycae bez ChSN na podłożu miażdżycy i/lub ciężkiego uszkodzenia narządowegof, bez spełnionych kryteriów umiarkowanego ryzyka

– hipercholesterolemia rodzinna z istotnie zwiększonym stężeniem cholesterolu

– umiarkowana PChNj

LDL-C <1,8 mmol/l (<70 mg/dl) i zmniejszenie stężenia wyjściowegoi o ≥50%

nie-HDL-C <2,6 mmol/l (<100 mg/dl)

apoB <80 mg/dl

umiarkowane

dobrze kontrolowana krótkotrwała cukrzycae (np. <10 lat), bez uszkodzeń narządowychf i dodatkowych czynników ryzyka ChSN na podłożu miażdżycy

LDL-C <2,6 mmol/l (<100 mg/dl)

nie‑HDL‑C <3,4 mmol/l (<130 mg/dl)

apoB <100 mg/dl

a kategorie ryzyka ocenione na podstawie algorytmów SCORE2 i SCORE2-OP u osób bez objawów chorobowych, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy i przewlekłej choroby nerek (tabela 2.3-2);

b Dotyczy prewencji pierwotnej i wtórnej.

c przebyty ostry zespół wieńcowy (zawał serca lub niestabilna dławica piersiowa), przewlekły zespół wieńcowy, rewaskularyzacja wieńcowa lub zabieg rewaskularyzacji innych tętnic, udar mózgu lub napad przemijającego niedokrwienia mózgu, tętniak aorty, choroba tętnic obwodowych

d istotne blaszki miażdżycowe w koronarografii, USG tętnic szyjnych lub angio-TK tętnic wieńcowych (nie obejmuje takich wskaźników jak grubość kompleksu błony wewnętrznej i środkowej tętnicy szyjnej)

e cukrzyca typu 2 lub cukrzyca typu 1 u chorego >40. rż.;

f zdefiniowane jako: 1) eGFR <45 niezależnie od albuminurii; 2) eGFR 45–59 i mikroalbuminuria (wskaźnik albumina/kreatynina 30–300 mg/g); 3) białkomocz (wskaźnik albumina/kreatynina >300 mg/g); 4) obecność mikroangiopatii w ≥3 różnych obszarach (np. mikroalbuminuria + retinopatia + neuropatia)

g eGFR <30 albo eGFR 30–44 i wskaźnik albumina/kreatynina >30 mg/g

h U chorych na ChSN na podłożu miażdżycy, u których w ciągu ostatnich 2 lat wystąpił drugi incydent sercowo-naczyniowy (niekoniecznie tego samego rodzaju, co pierwszy) podczas leczenia statyną w maksymalnej tolerowanej dawce (uznanych za obciążonych ekstremalnym ryzykiem), można rozważyć dążenie do stężenia docelowego LDL-C <1,0 mmol/l (<40 mg/dl).

i Wartość wyjściowa odnosi się do stężenia LDL‑C u osoby nieprzyjmującej żadnych leków zmniejszających stężenie LDL‑C; u osób, które przyjmują takie leki, należy oszacować, jakie było wyjściowe stężenie LDL‑C (bez leczenia) na podstawie średniej skuteczności danego leku lub skojarzenia leków zmniejszających stężenie LDL‑C; kalkulator na stronie http://www.mp.pl/ryzyko-sn.

j eGFR 30–44 i wskaźnik albumina/kreatynina <30 mg/g lub eGFR 45–59 i wskaźnik albumina/kreatynina 30–300 mg/g, lub eGFR ≥60 i wskaźnik albumina/kreatynina >300 mg/g

angio-TK – angiografia metodą tomografii komputerowej, apoB – apolipoproteina B, ChSN – choroba sercowo‑naczyniowa, ChW – choroba wieńcowa, GFR – przesączanie kłębuszkowe (wyrażone w ml/min/1,73 m2), HDL-C – cholesterol frakcji lipoprotein o dużej gęstości, LDL‑C – cholesterol frakcji lipoprotein o małej gęstości, PChN – przewlekła choroba nerek, TK – tomografia komputerowa, USG – ultrasonografia

na podstawie wytycznych ESC i EAS 2021, zmodyfikowane