Pełniejsza wiedza na temat epidemiologii kamicy nerkowej i brak konsensusu co do diagnostyki

28.11.2018

Coraz więcej danych na temat zmieniającej się epidemiologii kamicy nerkowej wskazuje, że chorobowość wynosi 7–9% (duża rozbieżność geograficzna, poza Europą od 1,7 do 15% populacji), ze skumulowanym zwiększaniem się w kolejnych dekadach życia. Obecność kamieni stwierdza się ponadto u 7–8% osób bez objawów, u których wykonano badania obrazowe z innego wskazania. Objawowa kamica nerkowa ma zwykle charakter nawrotowy – w ciągu 15 lat od pierwszej manifestacji jej nawrót wystąpi u ~40% pacjentów. W krajach rozwiniętych dominuje kamica górnego odcinka układu moczowego. Na przestrzeni ostatnich dekad stwierdza się wzrost zachorowalności na kamicę, zwłaszcza wśród kobiet. Stosunek liczby mężczyzn do liczby kobiet chorych na kamicę nerkową zmniejszył się w ciągu trzech dekad (1970–2000) z 3:1 do około 1,3:1. Za jedną z przyczyn zwiększenia zachorowalności na kamicę nerkową uważa się globalne ocieplenie.

Nadal natomiast przedmiotem kontrowersji jest postępowanie u pacjentów z kamieniem w nerce wykrytym przypadkowo (bez objawów kamicy, gdy obrazowanie wykonano z innych wskazań). Większość autorów sugeruje, aby w przypadku kamieni o średnicy >10 mm przeprowadzić ograniczoną diagnostykę, natomiast jeżeli kamień ma średnicę ≤10 mm, należy jedynie wykonać po roku badanie obrazowe i wdrożyć diagnostykę, gdy przyrost średnicy złogu przekracza 5 mm. Obecność czynników ryzyka kamicy (np. rodzinne występowanie) jest wskazaniem do przeprowadzenia pełnej diagnostyki w przypadku złogów >10 mm lub licznych.

Uwzględniając różnorodność proponowanego podejścia diagnostycznego, w nowym wydaniu „Interny Szczeklika” sformułowano zasady diagnostyki przyczyn kamicy w różnych sytuacjach klinicznych.

Wybrane treści dla pacjenta
  • Dieta w kamicy nerkowej
  • Kolka nerkowa
  • Cystynuria
  • Kamica nerkowa

Profesor Andrzej Szczeklik

Profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych "PAUeczka Akademicka".