Postępowanie w stanach nagłych w nieswoistych chorobach zapalnych jelit
Postępowanie w stanach nagłych w nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Omówienie wytycznych World Society of Emergency Surgery i American Association for the Surgery of Trauma
03.03.2023
dr n. med. Szymon Pietruszka1, dr n. med. Małgorzata Szczepanek2
1 Szpital im. Stefana Żeromskiego w Krakowie; Szpital Św. Rafała w Krakowie
2 Zakład Dydaktyki Medycznej, Centrum Innowacyjnej Edukacji Medycznej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w
Krakowie
Komentarz: prof. dr hab. n. med. Piotr Eder, Katedra i Klinika Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu;
Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego w Poznaniu
Wybrane treści dla pacjenta
-
Biegunka wirusowa
Na całym świecie ostre biegunki wywołane przez czynniki zakaźne, głównie wirusy i bakterie, rzadziej pierwotniaki, są po zakażeniach górnych dróg oddechowych najczęstszą chorobą ludzi w każdym wieku. Biegunki wirusowe występują ze zbliżoną częstością zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych, gdyż są znacznie bardziej zaraźliwe od biegunek bakteryjnych – do zakażenia wystarcza spożycie już 10–100 wirusów.
-
Ostre niedokrwienie jelit
Objawy ostrego niedokrwienia jelit mają zazwyczaj nagły początek i są bardzo nasilone. Pierwszym oraz najczęstszym (występującym u 95% pacjentów) objawem jest ból brzucha. Ból najczęściej jest silny, ciągły i rozlany na całą jamę brzuszną – trudno zlokalizować jeden bolący punkt. Często nie pomagają nawet silne leki przeciwbólowe, takie jak opioidy.
-
Biegunki wywołane przez pałeczki Salmonella (salmonellozy)
Wszystkie zakażenia pałeczkami Salmonella zaczynają się od ich spożycia z zanieczyszczonym pokarmem lub wodą. Do zakażenia potrzeba dużej liczby bakterii, dlatego zwiększona podatność na salmonellozy dotyczy osób o zmniejszonej kwasowości soku żołądkowego, z zaburzoną florą bakteryjną jelit po antybiotykach lub z uszkodzoną barierą jelitową.
-
Cytomegalia
Najczęściej cytomegalia przebiega bezobjawowo i pacjent nie wie, że jest zakażony CMV. W razie wystąpienia zespołu mononukleozy lub innych objawów cytomegalii należy się zgłosić do lekarza POZ. W razie wystąpienia objawów cytomegalii wrodzonej dziecko musi pozostawać pod opieką pediatry i innych specjalistów zależnie od występujących objawów choroby.
-
Biegunka przewlekła
Biegunka przewlekła jest to stan chorobowy polegający na oddawaniu większej liczby stolców o luźnej lub wodnistej konsystencji, niekiedy z obecnością krwi lub śluzu, utrzymujący się powyżej 2 tygodni (wg innych autorów – powyżej 4 tyg.), doprowadzający często do niedożywienia.
-
Szczepienie przeciwko rotawirusom
Na całym świecie, także w Polsce, rotawirus jest najczęstszą – choć nie jedyną – przyczyną zachorowań na ostrą biegunkę o cięższym przebiegu u dzieci do 5. roku życia (odpowiada za większość cięższych biegunek w tym wieku).
-
Zespół jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego to choroba przewlekła, której głównymi objawami są ból brzucha i nieprawidłowy rytm wypróżnień (biegunki, zaparcia lub naprzemiennie). Choć zespół jelita drażliwego powoduje przykre objawy i może wpływać na funkcjonowanie, nie jest ciężką chorobą ani nie prowadzi do niekorzystnych skutków zdrowotnych. Bardzo ważnym elementem leczenia jest odpowiednia dieta.
-
Zapalenia stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit
Dokładna przyczyna występowania zapaleń stawów związanych z nieswoistymi zapaleniami jelit nie jest znana. Przypuszcza się, że zapalenia stawów są powiązane z nieprawidłowościami dotyczącymi funkcjonowania układu odpornościowego, które występują przy nieswoistych zapaleniach jelit. Czasem objawy zapalenia stawów pojawiają się przed zdiagnozowaniem wrzodziejącego zapalenia jelit lub choroby Leśniowskiego i Crohna.
-
Zakażenie wirusem cytomegalii w ciąży
Cytomegalia jest chorobą wywołaną przez wirus cytomegalii (cytomegalovirus – CMV). Szacuje się, że ok. 40–80% populacji (w zależności od regionu świata) jest zakażonych CMV.
-
Uchyłki jelita grubego
Uchyłki jelita grubego należą do najczęstszych chorób przewodu pokarmowego. Powstają u osób dorosłych po wielu latach spożywania diety ubogoresztkowej, typowej dla współczesnych zwyczajów żywieniowych. Pokarm tego rodzaju słabo wypełnia jelito, zwiększa w nim ciśnienie i powoduje pogrubienie ściany jelita.
