Choroby przewodu pokarmowego – postępy 2016/2017
20.12.2017
prof. dr hab. n. med. Witold Bartnik, Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Wybrane treści dla pacjenta
-
Przewlekłe niedokrwienie jelit
Najczęstszą przyczyną przewlekłego niedokrwienia jelit jest miażdżyca. Odkładanie się blaszek miażdżycowych w tętnicach unaczyniających jelita i wywołane tym objawy są analogiczne do miażdżycy tętnic wieńcowych, czyli dławicy piersiowej (łac. angina pectoris).
-
Zespół jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego to choroba przewlekła, której głównymi objawami są ból brzucha i nieprawidłowy rytm wypróżnień (biegunki, zaparcia lub naprzemiennie). Choć zespół jelita drażliwego powoduje przykre objawy i może wpływać na funkcjonowanie, nie jest ciężką chorobą ani nie prowadzi do niekorzystnych skutków zdrowotnych. Bardzo ważnym elementem leczenia jest odpowiednia dieta.
-
Dieta o małej zawartości FODMAP (dieta zalecana w zespole jelita drażliwego)
Badania wykazały, że węglowodany łatwo fermentujące, słabo wchłaniane i o wysokim ciśnieniu osmotycznym, do których zalicza się fruktozę, laktozę, fruktany oraz alkohole polihydroksylowe mogą nasilać objawy IBS. Uznaje się więc, że dieta o małej zawartości FODMAP jest skuteczną formą leczenia dietetycznego tej choroby.
-
Zespół krótkiego jelita
Zespół krótkiego jelita to stan po wycięciu lub wyłączeniu z pasażu pokarmu części lub całego jelita cienkiego, prowadzący do tak znacznego zmniejszenia wchłaniania, że odżywianie drogą przewodu pokarmowego nie pozwala na utrzymanie stanu zdrowia pacjenta. W leczeniu stosuje się przede wszystkim żywienie pozajelitowe w domu.
-
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
W pewnych sytuacjach może dojść do stanu zapalnego w obrębie wyrostka robaczkowego. Bez względu na to jaki czynnik spowodawał rozwój stanu zapalnego, powoduje objawy określane jako ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Nieleczone zapalenie wyrostka robaczkowego w przeważającej większości przypadków prowadzi do rozlanego zapalenia otrzewnej, które jest już stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
-
Zespół rozrostu bakteryjnego
Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to stan, w którym w jelicie cienkim występuje zwiększona liczba bakterii, co powoduje objawy i może prowadzić do zaburzeń trawienia i wchłaniania. Głównymi objawami są: wzdęcie brzucha, biegunki, ból brzucha. Nieleczone SIBO pociąga za sobą niekorzystne skutki zdrowotne (m.in. niedobór witaminy B12, A i D, niedożywienie).
-
Pooperacyjna niedrożność jelit
Po zabiegu operacyjnym w obrębie jamy brzusznej dochodzi do czasowego porażenia perystaltyki przewodu pokarmowego. Jest to zjawiskiem powszechnym, znanym chirurgom od dawna.
-
Gazy jelitowe
Gazy jelitowe są naturalnie obecne w jelitach. Pochodzą z powietrza połykanego podczas posiłków, podczas mówienia, a także jako produkt fermentacji jelitowej, głównie w jelicie grubym. Gromadzeniu się gazów w jelitach sprzyja spożywanie niektórych pokarmów (np. roślin strączkowych, kapusty), a także niektóre choroby, np. zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO) lub zespół jelita drażliwego. Leczenie jest zależne od przyczyny, w pierwszej kolejności należy przeanalizować, czy gazy nie stanowią skutku diety.
-
Rola błonnika pokarmowego w leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego
Powszechnie uważa się, że przyczyną IBS jest przede wszystkim niedostateczne spożycie błonnika pokarmowego.
-
Celiakia
Celiakia (glutenozależna choroba trzewna) to przewlekła, wielonarządowa choroba o podłożu autoimmunologicznym, w której u osób predysponowanych genetycznie wskutek spożywania glutenu dochodzi do uszkodzenia jelita cienkiego. Objawy celiakii mogą dotyczyć przewodu pokarmowego (bóle brzucha, przewlekła biegunka, wzdęcia), ale także innych narządów. Diagnoza jest stawiana na podstawie badania przeciwciał we krwi oraz wyników badania biopsji jelita. Leczenie celiakii polega na stosowaniu przez całe życie diety bezglutenowej, która powoduje ustąpienie objawów i umożliwia prowadzenie normalnego trybu życia.
