Opracowała lek. Magdalena Pisarska
Skróty: ASA – klasyfikacja American Society of Anaesthesiology oceniająca ryzyko operacyjne; ERAS – protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia; NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne; TAP – przestrzeń mięśnia poprzecznego brzucha
Metody: retrospektywne jednoośrodkowe badanie obejmujące kolejnych chorych poddanych laparoskopowej resekcji jelita grubego od października 2014 do października 2016 roku; opieka okołooperacyjna prowadzona była zgodnie z protokołem kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia (enhanced recovery after surgery – ERAS)
Populacja: 183 chorych poddanych resekcji jelita grubego z powodu nowotworu niezłośliwego bądź złośliwego
Grupa 1: pacjenci, u których stosowano znieczulenie zewnątrzoponowe (n = 92)
Grupa 2: pacjenci, u których stosowano blokadę przestrzeni mięśnia poprzecznego brzucha (transversus abdominis plane – TAP) określaną akronimem TAP-block (n = 91)
W obu grupach pacjenci otrzymywali 1 g paracetamolu co 8 godzin i dodatkowo NLPZ.
Wyniki:
Nie odnotowano istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupą 1. a 2. pod względem:
- czynników demograficznych (tj. wiek, płeć, choroby towarzyszące, wskaźnik masy ciała, punktacja w skali ASA) oraz odsetka chorych z potwierdzonym nowotworem złośliwym
- parametrów operacyjnych (tj. rodzaj wykonanego zabiegu: lewo- lub prawostronna hemikolektomia, zabieg sposobem Hartmanna) oraz czasu trwania zabiegu czy śródoperacyjnej utraty krwi
- ciężkości powikłań pooperacyjnych wyrażonych w skali Claviena i Dindy (p = 0,515) czy też osobno powikłań chirurgicznych takich jak zakażenie miejsca operowanego (p = 0,745) bądź nieszczelność zespolenia (p = 0,991)
- nasilenia dolegliwości bólowych w 10-stopniowej wzrokowej skali oceny bólu określanej akronimem VAS (visual analogue scale; 2,64 ±0,78 vs. 2,92 ±0,73 pkt, p = 0,651)
- czasu pobytu w szpitalu (p = 0,469)
- 90-dniowej śmiertelności pooperacyjnej (p = 0,319)
- częstości ponownych przyjęć do szpitala (p = 0,711).
W grupie 1. w stosunku do grupy 2. odnotowano następujące istotne statycznie różnice:
- większy odsetek pacjentów, u których doszło to przedłużającej się pooperacyjnej niedrożności jelit (7,6% vs. 1,1%, p = 0,031)
- częstszych pooperacyjnych nudności i wymiotów (17,4% vs. 6,6%, p = 0,025)
- występowania pooperacyjnych parestezji (5,4% vs. 0%, p = 0,024).
Wnioski
Po laparoskopowych resekcjach jelita grubego można zastosować TAP block jako element protokołu ERAS i dzięki temu uzyskać skuteczną pooperacyjną kontrolę bólu. Wydaje się ponadto, że technika ta nie powoduje działań niepożądanych.
